ابراهیم مقیسه - دانشجوی دکتری، دانشگاه تهران و بورسیه پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای
احمد حیدری - استادیار، دانشگاه تهران
محمد قنادی مراغه - استاد، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای
حسن توفیقی - دانشیار، دانشگاه تهران
فریدون سرمدیان - دانشیار، دانشگاه تهران
مصطفی کریمیان اقبال - دانشیار، دانشگاه تربیت مدرس

خاکها نقش مهمی در چرخه کربن داشته و تغییر کاربری جنگل بر ذخیره کربن آلی و انتشار دی اکسید کربن به اتمسفر اثر می گذارد. هدف از این مطالعه، بررسی اثرات تبدیل جنگل پهن برگ به سوزنی برگ و تغییر جنگل پهن برگ به مرتع، در دو سایت انتخابی ۱ و ۲ در بخش جنوبی منطقه کلاردشت (با ویژگی های متفاوت) بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی، ذخیره کربن آلی و تنفس خاک می باشد. براساس نتایج، واکنش و هدایت الکتریکی خاک تحت تاثیر تغییر کاربری نبوده، لکن وزن مخصوص ظاهری خاک با بازکاشت گونه سوزنی برگ، کاهش، و با جنگل زدایی، افزایش نشان می دهد. نسبت میزان کربن آلی خاک در جنگل سوزنی برگ به پهن برگ در سایت های ۱ و ۲ به ترتیب ۶/۱۷ و ۵/۴۹ درصد افزایش نشان می دهد؛ در صورتی که تغییر جنگل پهن برگ به مرتع سبب کاهش ۵/۱۴و ۷/۴ درصد کربن آلی، در سایت های ۱ و ۲ شده است. بیشترین مقدار تنفس خاک در تمامی کاربری ها، در ماه های مرداد تا مهر برآورد شده و رابطه مثبت و معنی داری با متوسط درجه حرارت ماهیانه هوا داشته است. در مجموع، جنگل سوزنی برگ بیشترین کارایی را در ذخیره کربن آلی داشته و می تواند در کاهش انتشار دی اکسید کربن از خاک استفاده شود.

بازکاشت جنگل, جنگل پهن برگ, جنگل زدایی, دی اکسیدکربن خاک