مریم کسائی - دانش آموخته دکتری رشته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ایلام
حسن سلطانی کوهبنانی - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ایلام.

صفوه­الصفا نوشته ابن­بزاز، مهم ترین منبع شناخت احوال شیخ صفی الدین اردبیلی (م: ۷۳۵) است. این متن، از حیث اشتمال بر کرامات منسوب به شیخ صفی الدین، حائز اهمیت بسیار است و با نقل ۷۱۸ کرامت، از منظر شمار و تنوع کرامات، جایگاه ویژه ای در میان مناقب نامه های تاریخ تصوف اسلامی دارد. مساله اصلی این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی انجام گرفته، بررسی و طبقه بندی کرامات شیخ صفی الدین به روایت ابن بزاز است که از پیش از تولد تا پس از مرگ درباره او روایت شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که اطلاع از عالم غیب، ارتباط با غیب، تصرف در نفوس و تصرف در طبیعت، مهم ترین موضوعات و زمینه های کرامات شیخ صفی الدین است که خود زیرمجموعه های فراوانی را تشکیل می دهد: تولد باشکوه، اطلاع از خواب و واقعات مریدان، آگاهی از حوادث گذشته و آینده، آگاهی از اشیای مفقود، اطلاع از حلال یا حرام بودن مال و طعام، رویت عالم غیب، شنیدن ندای هاتف غیبی، احضار اشیا از غیب، طی الارض، شفای بیماران، نجات اشخاص از خطر، جذب و هدایت خارق العاده مریدان، مکافات منکران، ارتباط معنوی با حیوانات از جمله کرامات منسوب به اوست که نتیجه عظمت شیخ در نگاه مریدان و تلاش پیروان و جانشینانش برای ساختن چهره­ای قدسی از اوست. ­­

صفوه­الصفا, کرامات, ارتباط با غیب, تصرف در نفوس و طبیعت