Ruhollah Oji - استادیار، گروه جغرافیا، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

به منظور مقایسه ریزگردانی تک ایستگاهی و چندایستگاهی فرین‎های دما و بارش، عملکرد روش های تک ایستگاهی نگاشت چندکی (SSQ) و ماژول چندایستگاهی بسط یافته (ModExDs)، در شبیه‎سازی اقلیمی ۵ ایستگاه سینوپتیک سواحل جنوبی دریای خزر مورد آزمون قرار گرفت. پیش‎بینی شونده‎های این پژوهش، سری زمانی فرین‎های دما و بارش روزانه طی دوره آماری (۲۰۱۳-۱۹۶۱) است که ۳۰ سال به منظور آموزش و ۲۳ سال جهت اعتبارسنجی مدل، در نظر گرفته شد. از متغیرهای بزرگ مقیاس جوی آرشیو داده‎های واکاوی (NCEP) نیز به عنوان پیش‎بینی کننده استفاده شد. با به کارگیری ۲۷ شاخص فرین اقلیمی، عملکرد این روش‎ها در حساسیت به ناهنجاری های بزرگ مقیاس جوی و نیز توانمندی آن در بازنمونه برداری توزیع داده های مشاهداتی در دوره اعتبارسنجی، به ترتیب با استفاده از آزمون های همبستگی پیرسون و کولموگروف-اسمیرنوف، مورد آزمون قرار گرفت. به منظور ارزیابی کلی مدل، از روش ترکیبی استفاده شد. نتایج نشان داد که رویکرد ریزگردانی تک ایستگاهی با گذراندن به ترتیب ۶۳، ۴۸ و ۶/۲۹ درصد و رویکرد چندایستگاهی نیز با موفقیت در ۷/۶۶، ۹/۴۸ و ۳/۳۳ درصد از آزمون های کولموگروف-اسمیرنوف و همبستگی پیرسون و نیز آزمون ترکیبی، در ریزگردانی داده‎های واکاوی، نتایج نسبتا قابل قبولی را ارائه دادند. روش‎های مورد بررسی، شاخص های دما را بهتر از شاخص های بارش، ریزگردانی کردند. در مجموع، عملکرد روش ریزگردانی چندایستگاهی، به ویژه در ریزگردانی شاخص‎های دما، بهتر از روش تک ایستگاهی بود. در حالت کلی، هر دو روش نتایج بهتری در گرگان و عملکرد ضعیفتری در رشت نشان دادند.

ریزگردانی آماری, سواحل جنوبی خزر, فرین‎های دما و بارش, مقایسه عملکرد