Shahab Izadi - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران
Asadollah Joata Bayrami - استادیار، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته، کرمان، ایران
Mansoreh Montahaei - استادیار دانشگاه تهران

دامنه طیف تغییرات مغناطیسی، گستره زمانی وسیعی از کسری از ثانیه تا بیش از ۳۰ میلیون سال را شامل می شود. این تغییرات به طورکلی به دو دسته تغییرات درازمدت و تغییرات زودگذر تقسیم می شوند. علت تغییرات درازمدت، درونی و علت تغییرات زودگذر، بیرونی است. میدان های متغیر مربوط به چشمه های بیرونی مثل تغییرات روزانه یا توفان های مغناطیسی، سبب ایجاد جریان های القایی درون زمین می شوند که میدان حاصل از این جریان ها در میدان مغناطیسی قابل مشاهده روی سطح زمین سهیم هستند. این موضوع القای ژئومغناطیسی نامیده می شود. عمق نفوذ امواج الکترومغناطیسی القاشده به درون زمین، به طول موج منبع میدان و رسانایی ناحیه ای که موج از آن عبور می کند، بستگی دارد. تغییرات میدان sq نوعی از تغییرات زودگذر است که در ثبت های روزانه رصدخانه های مغناطیسی قابل مشاهده است. میدان sq دارای چهار دوره تناوب غالب ۶، ۸، ۱۲ و ۲۴ ساعته است. در این مقاله با استفاده از تحلیل فوریه و تحلیل هماهنگ کروی میدان sq، ضرایب گاوس مربوط به منشاهای داخلی و خارجی میدان محاسبه شده و با استفاده از مدل اشموکر (۱۹۷۰) رسانایی الکتریکی زمین برحسب عمق برای سال ۲۰۰۹ میلادی که سالی استثنایی به لحاظ آرام بودن از نظر فعالیت های مغناطیسی است و نتایج حاصل از داده های آن قابل اعتمادترند، به دست آمده است. یافته های ما با نتایج تحلیل داده های مربوط به سال های آرام خورشیدی قبل، انطباق دارد و نشان می دهد که رسانایی الکتریکی در اعماق بین ۱۵۰ تا ۵۳۰ کیلومتری به صورت نمایی با عمق تغییر می کند.

تغییرات روزهای آرام میدان مغناطیسی زمین, رسانایی الکتریکی, سال آرام خورشیدی, گوشته بالایی, هماهنگ کروی