Ehsan Saadatfar - کارشناس ارشد گروه مهندسی سنجش از دور، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان، ایران
Behzad Zamani - دانشیار، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، ایران

زلزله سال ۱۳۹۱ اهر- ورزقان (۲/۶ ریشتر) و پس لرزه های آن نشانگر تمرکز دگرریختی و تنش در شمال غرب ایران است. برای بررسی این دگرریختی ها، نتایج حاصل از داده های GPS، تنش زمین ساختی مسبب دگرریختی، و تحلیل داده های راداری بررسی شد. تداخل سنجی راداری (InSAR) روشی است که در آن اختلاف فاز بین دو یا چند تصویر راداری محاسبه و اختلاف طول مسیر بر اثر اخذ تصویر از دو منظر متفاوت ایجاد می شود. به کمک اختلاف فاز می توان میزان جابه جایی سطح زمین را استخراج کرد. در این پژوهش روش تداخل سنجی راداری مبتنی بر پراکنش گر های پایدار برای پایش دگرریختی بین لرزه ای پوسته مرتبط با زمین لرزه اهر- ورزقان به کار گرفته شده است. در این پژوهش از ۲۰ تصویر حس گر Envisat ASAR در بازه زمانی ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۰ برای بررسی دگرریختی پوسته زمین در منطقه اهر- ورزقان با استفاده از روش تداخل سنجی راداری مبتنی بر پراکنش گر های پایدار استفاده شده است. نرخ دگرریختی زمین برحسب میلی متر بر سال، در مسیر حرکت ماهواره و بیشینه نرخ جابه جایی افقی ۴/۷ میلی متر بر سال به دست آمده است. روش وارون سازی تنش های زمین ساختی، امکان تعیین سمت متوسط تنش ها را در گسل جنوب اهر ممکن ساخته است، به طوری که متوسط تنش ها با سمت NW-SE یعنی با روند (˚۱۶/˚۱۱۷) به صورت فشارش (برای بیشینه تنش ها) به دست آمده است. این مسئله دلالت بر نزدیک به افق بودن تنش بیشینه دارد و باعث شکل گیری و تکامل راندگی ها در محدوده غرب قوشا داغ شده است. نتایج تحلیل تنش، سازوکار کانونی زمین لرزه، و سازوکار گسل و نتایج داده های GPS در منطقه، همگی با تحلیل تداخل سنجی راداری سازگارند.

اهر- ورزقان, تداخل سنجی راداری, تنش, گسل, GPS