Mehdi Ghorbani Taleghani - دانشجوی کارشناسی ارشد فیزیک دریا، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران
Ali Asghar Golshani - استادیار، گروه فیزیک دریا، مرکز ملی اقیانوس شناسی، تهران، ایران

پیش بینی امواج در پنج دهه اخیر با به کارگیری مدل های ریاضی مبتنی بر معادله پایستگی انرژی، شاهد پیشرفت های چشمگیری بوده است. این مدل ها نیز به نوبه خود دستخوش تغییرات بسیاری شده اند که پیشرفته ترین آنها مدل های طیفی نسل سوم نظیر Mike۲۱-SW (توسعه یافته از سوی موسسه هیدرولیک دانمارکDanish Hydraulic Institue ) هستند. این مدل ها با فرمول بندی مبانی فیزیکی تولید، انتشار امواج ناشی از باد و فرایندهای خاص آب کم عمق نظیر شکست ناشی از عمق و اثر بستر، نتایج قابل اطمینانی را عرضه می کنند. در این مقاله ابتدا با استفاده از روش های نیمه تجربی SMB, SPM ,CEM , JONSWAP مشخصات موج در آب های دور از ساحل بندر امیرآباد محاسبه شده و سپس با داده های بویه بندر امیرآباد و بویه نکا مقایسه شده است. با توجه به اهمیت راهبردی منطقه دریایی بندر امیرآباد در دریای خزر، با استفاده از مدل SW از بسته نرم افزاری مایک ۲۱ اقدام به شبیه سازی امواج در این منطقه شد. برای این کار ناحیه اطراف بندر با استفاده از مش های نامنظم به ابعاد ۵۰۰ متر شبکه بندی می شود و شرایط اولیه برای این مدل از داده های طرح مدل سازی امواج دریاهای ایران وارد می شود. برای واسنجیدن (کالیبره کردن) مدل نیاز به داده های اندازه گیری موج است که بدین منظور از داده های بویه امیرآباد و بویه نکا استفاده می شود . با مقایسه ضریب همبستگی بین داده های بویه و روش های نیمه تجربی و مدل عددی SW مشخص می شود که مدل محلیSW بهترین روش برای پیش بینی امواج منطقه است. سپس با استفاده از نرم افزار MIKEZeroگل موج حاصل از روش های نیمه تجربی و مدل عددی ترسیم شد و از این طریق مشخص شد که جهت غالب موج در منطقه غربی است. و روش SPM ارتفاع موج غالب را ۱۸۵/۰ متر و مدل محلی ارتفاع موج غالب را ۴۸۵/۰ متر پیش بینی کردند.

بندر امیرآباد, روش های نیمه تجربی پیش بینی موج, مدل Mike۲۱-SW