Bahman Abbassi - دانشجوی کارشناسی ارشد ژئوفیزیک، گروه فیزیک زمین، موسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران، ایران
Mohammad Kazem Hafizi - دانشیار، گروه فیزیک زمین، موسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران، ایران

روش تشدید مغناطیسی هسته ای سطحی یا Surface Nuclear Magnetic Resonance یا به اختصارSNMR یکی از جدیدترین تکنولوژی های برآورد خصوصیات هیدرولیکی خاک ها، آبخوان ها و مخازن زیرسطحی است. این روش معادل روش تصویرسازی تشدید مغناطیسی در پزشکی (روش MRI) یا روش طیف نگاری تشدید مغناطیسی در صنایع دارویی و شیمیایی است. درواقع این روش جدیدترین تکنولوژی ژئوفیزیکی ارائه شده در چند دهه اخیر است. روش های متداول ژئوفیزیکی نظیر لرزه ای، ژئوالکتریکی و الکترومغناطیسی، تنها پس از تفسیرهای پیچیده قادرند شاخص هایی از خصوصیات هیدرولیکی زیرسطحی به دست دهند. حال آنکه روش SNMR قادر است آب آزاد درون حفره ها را به طور مستقیم تشخیص دهد و دو پارامترمهم زیرسطحی، یعنی تخلخل و تراوایی را مستقیما به دست آورد. برآورد مشخصات آبخوان در دهه های اخیر یک رویکرد چند جانبه یا Multidisciplinary داشته و اغلب داده های مختلفی از روش های هیدروژئولوژیکی و ژئوفیزیکی به طور همزمان در مدلسازی ها مورد استفاده قرار می گیرند. در این مطالعه نیز برای مدلسازی خصوصیات هیدرولیکی زیرسطحی از داده های SNMR همراه با داده های سونداژ مقاومت ویژه الکتریکی به طور همزمان استفاده شده است. به طور کلی جهت به دست آوردن مدل SNMR بهینه از زیرسطح، اطلاع از ساختار مقاومت ویژه زیر سطحی کمک شایانی به وارون سازی دقیق تر داده هایSNMR می کند. قابلیت ها و محدودیت های این روش، با یک مطالعه موردی اکتشاف آب در استان قم بررسی شده است. آبخوان مورد بررسی یک مخزن با تخلخل ثانویه ی حاصل از شکستگی می باشد که با ترکیب روش سونداژزنی الکتریکی و SNMR، برخی مشخصات هیدروژئولوژیکی و هندسه آن بدست آمده است. همچنین محل حفاری برای استحصال آب پیشنهاد شده است.

آبخوان, تخلخل, تراوایی, تشدید مغناطیسی هسته ای سطحی