حسین صفرپور - دانشجوی دکتری، گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
ابراهیم خلیل وند بهروزیار - دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
مهرداد یارنیا - استاد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
یهرام میرشکاری - استاد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
حسن منیری فر - دانشیار، بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منایع طبیعی استان آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران

به­منظور بررسی اثر محلول ­پاشی نیتروژن بر برخی خصوصیات و فیزیولوژیک و زراعی ارقام جو آزمایشی در دو سال زراعی ۹۸- ۱۳۹۷ و ۹۹- ۱۳۹۸ در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی استان آذربایجان شرقی به صورت اسپلیت فاکتوریل با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آبیاری در دو سطح کامل و تنش کم ­آبی به کرت­ های اصلی و تیمارهای محلول­ پاشی (محلول پاشی و عدم محلول پاشی نیتروژن) و سه رقم جو (مهتاب، جلگه و ماکوئی) به صورت فاکتوریل به کرت ­های فرعی اختصاص یافت. نتایج نشان داد بالاترین ارتفاع بوته، طول سنبله، شاخص کلروفیل، شاخص سطح برگ، تعداد دانه در سنبله و عملکرد دانه و کمترین محتوی پرولین برگ به تیمار محلول­ پاشی کود نیتروژن تحت شرایط آبیاری کامل اختصاص داشت. همچنین محلول­ پاشی نیتروژن توانست ارتفاع بوته، طول سنبله، شاخص کلروفیل شاخص برگ پرچم، محتوی پرولین، وزن هزار دانه و عملکرد دانه را تحت شرایط تنش کم­ آبی در مقایسه با تیمار شاهد به صورت معنی­ داری افزایش دهد. نتایج نشان داد رقم مهتاب تحت شرایط آبیاری کامل توانست بالاترین شاخص کلروفیل، شاخص سطح برگ، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه و عملکرد دانه را در هر دو شرایط محیطی و بالاترین محتوی پرولین را تحت شرایط تنش کم­ آبی تولید نماید و در بین سه رقم موردبررسی بیشترین مقاومت به خشکی را نشان داد. نتایج برهمکنش ­ها همچنین نشان داد بالاترین محتوی کلروفیل شاخص سطح برگ پرچم، محتوی پرولین، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه و عملکرد دانه به رقم مهتاب و تیمار محلول پاشی نیتروژن اختصاص یافت. می­توان نتیجه گرفت کاربرد نیتروژن به صورت محلول ­پاشی می­تواند راهکاری برای تعدیل تنش کم آبی و بهبود عملکرد دانه در جو در مناطق دیم باشد، همچنین رقم مهتاب به واسطه مقاومت پتانسیل استفاده از امکانات محیطی رقمی مناسب برای کشت کار در مناطقی با شرایط محیطی متغیر باشد.

برگ پرچم, پرولین, خشکی, عملکرد دانه