حمید دهقان زاده - گروه علوم کشاورزی، دانشگاه پیام نور، ایران
ظهراب اداوی - گروه علوم کشاورزی، دانشگاه پیام نور، ایران

این پژوهش به منظور بررسی تاثیر کاربرد سایکوسل و سیلیکون بر ویژگی های بیوشیمیایی، اجزای عملکرد و عملکرد دانه دو رقم گندم تحت شرایط کم آبیاری در سال زراعی ۹۸-۱۳۹۷ به صورت کرت های دو بار خرد شده بر پایه ی طرح بلوک های کامل تصادفی و در سه تکرار در اصفهان انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل دو سطح تنش آبی (آبیاری کامل و آبیاری به میزان ۴۰ درصد ظرفیت زراعی) به عنوان فاکتور اصلی، سایکوسل و سیلیکون (شاهد، ۲۰ میلی مولار سیلیکون، ۱۷۰۰میکرو مولار سایکوسل و کاربرد توام۲۰ میلی مولار سیلیکون +۱۷۰۰میکرو مولار سایکوسل) به عنوان فاکتور فرعی و دو رقم گندم (چمران و سیروان) به عنوان فاکتور فرعی فرعی بودند. نتایج نشان داد تنش خشکی باعث کاهش عملکرد دانه به میزان ۳۵.۵۵ و ۶۶.۰۰درصد در رقم چمران و سیروان و همچنین کاهش اجزای عملکرد دانه و محتوای نسبی آب برگ دو رقم گندم گردید. در شرایط تنش کاربرد سیلیکون، سایکوسل و سیلیکون+ سایکوسل باعث افزایش عملکرد دانه به میزان ۱۵.۶۳، ۱۶.۶۰ و ۲۴.۳۲ درصد در رقم چمران و افزایش ۱۰.۲۵، ۱۶.۰۲ و ۱۹.۲۵ درصدی عملکرد دانه در رقم سیروان گردید. همچنین خشکی باعث افزایش آنزیم های پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز، کاتالاز، سوپر اکسید دسموتاز و همزمان افزایش قند های محلول، پتاسیم، منیزیم وکلسیم در بافت های برگی گردید. کاربرد سیلیکون و سایکوسل باعث افزایش آنزیم های آنتی اکسیدانی و تجمع اسمولیت ها و کاهش مقدار مالونید الدئید و پراکسید هیدروژن در شرایط تنش گردید. تاثیر کاربرد توام سیلیکون و سایکوسل بر بهبود عملکرد دانه و اجزای عملکرد دانه بواسطه بهبود محتوای نسبی آب، حفظ پتانسیل آب بالاتر، افزایش غلظت قند، پروتئین، پتاسیم، کلسیم، منیزیم و افزایش آنتی اکسیدانت های سلول در شرایط تنش بیشتر از کاربرد مجزای آنها بود. بنابراین کاربرد سیلیکون و سایکوسل با کاهش اثرات منفی تنش آبی، می تواند پتانسیل تولید گندم را در شرایط خشکی افزایش دهد.

پایداری غشاء, تنش, تنش اکسیداسیون, تنظیم کننده رشد گیاهی