رامین ویسی - دانشیار، گروه صنایع چوب و کاغذ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس، چالوس، ایران
مجید کیائی - دانشیار، گروه صنایع چوب و کاغذ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس، چالوس، ایران
سید سجاد اشرفی - کارشناسی ارشد صنایع چوب و کاغذ، ساری، ایران
امین جوربندیان - دانشجوی دکتری صنایع چوب و فراورده های سلولزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

این تحقیق با هدف شناسایی و مقایسه ترکیبات فنولی و اجزاء شیمیایی مواد استخراجی موجود در چوب آزاد، اوجا و ملچ انجام شد. به همین منظور تعداد سه اصله درخت آزاد، اوجا و ملج به صورت تصادفی از منطقه جنگلداری نوشهر انتخاب و قطع گردید. از هر درخت سه دیسک تهیه شد و طبق آزمون های استاندارد TAPPI ابتدا آرد چوب تهیه و سپس مواد استخراجی توسط حلال استن از آرد چوب جدا سازی شد. باقیمانده مواد استخراجی به داخل یک ویال شیشه ای منتقل و به آن واکنش گر BSTFA اضافه گردید. شناسایی ترکیبات با توجه به دایاگرام های GC ، فراوانی و زمان بازداری هر ترکیب، محاسبه ضریب کواتز و جدول آدامز انجام شد. نتایج نشان داد که درچوب های آزاد، اوجا و ملچ بترتیب ۱۱۶، ۴۱ و ۱۸ ترکیب شناسائی گردید، به طوری که ۵- هیدروکسی-کالامنن(۲۳/۲۱ %)،۱-نفتالن کربوکسیلیک اسید(۴۱/۱۵%)، نفتالن(۹۶/۰ %) و بیس(۲-اتیل هگزیل)فتالات (۰۰/۱ %) مهمترین ترکیبات در چوب آزاد هستند. همچنین ۸،۷،۶،۵-تترا هیدرو-۵،۲-دی متیل-۸-(۱-متیل اتیل)-۱-نفتالنول (۵۹/۱۸ %)، گاما- سیتوسترول(۴۴/۱۳ %)، بیس(۲-اتیل هگزیل) فتالات (۲۸/۱۲ %) و ۱-نفتالن کربوکسیلیک اسید (۷۳/۵ %) مهمترین ترکیبات در اوجا می باشند. در چوب ملچ نیز بیس(۲-اتیل هگزیل) فتالات (۴۰/۹۳ %)، ۴- N- ایزوپروپیل آمینو)-۶- فنیل (۸۹/۱ %)، ۸،۷،۶،۵ -تتراهیدرو-۱-نفتالنول (۸۰/۱ %) و ۸-متوکسی-۱-استونفتانون (۲۷/۰ %) مهمترین ترکیبات بودند. علاوه بر آن نتایج نشان داد که ۶ ترکیب ۱۲،۹-اکتا دکانوئیک اسید، هگزادکان، دودکان، تترادکان، ۱-نفتالن کربوکسیلیک اسید و بیس(۲-اتیل هگزیل) فتالات در چوب آزاد و اوجا بصورت مشترک می باشد. در چوب آزاد و ملچ ۴ ترکیب کوئین ایندولین، تترا دکان، هگزا دکانوئیک اسید و بیس(۲-اتیل هگزیل) فتالات بصورت مشترک وجود دارند. در چوب ملچ و اوجا نیز ۳ ترکیب تترا دکان، هگزا دکانوئیک اسید و بیس(۲-اتیل هگزیل) فتالات مشترک بودند. مقایسه کروماتوگرام های نشان داد که ترکیبات تترا دکان و بیس(۲-اتیل هگزیل) فتالات بصورت مشترک در هر سه گونه نارون وجود دارند.

آزاد, اوجا, ملچ, کروماتوگرافی گازی, طیف سنجی جرمی