منصور معتمدی - مدیر گروه ادیان و عرفان دانشگاه فردوسی
سید حسین بیریایی - مدرس مدعو دانشگاه حکیم سبزواری
علی اشرف امامی - عضو هیات علمی گروه ادیان و عرفان دانشگاه فردوسی

درباره­ علامه مجلسی و تالیفات او، مطالعات گوناگونی صورت­گرفته­است، اما این پژوهش تلاش می­کند ضمن مراجعه به آثار ایشان و با تاکید بر بحار الانوار، نگاه کلامی علامه را به مباحث ادیان و فرق با ملاحظه روایات، فهم و منعکس کند. از آنجا که عواملی چون مقام شیخ الاسلامی، کرسی علمی، کثرت اصحاب و ملازمان درسی، پیشینه خانوادگی­ مذهبی و نیز زمینه و زمانه­ای که وی در آن زیسته است جملگی مجلسی را احاطه کرده و احتمالا در اندیشه کلامی او تاثیراتی برجای نهاده است. جستار پیش­رو شواهدی از حضور موارد مذکور را در مطالعات او جویا شده و کوشیده است تا با استفاده از روش اسنادی و بهره­مندی از شیوه­ی توصیفی­ تحلیلی، ضمن دستیابی به نوع عملکرد مجلسی در فرق و ادیان، به بررسی تاثیرات عوامل پیش­گفته بر رویکرد کلامی وی بپردازد. نتیجه ای که از پژوهش پیش­رو حاصل آمده این است که این عوامل در نوع خوانشی که مجلسی در روایات مربوطه برگزیده، تاثیر نهاده است و ظهور آن را می­توان در مواضع گوناگون از کتاب مزبور مشاهده کرد.

بحار الانوار, ادیان, فرق, کلام, مجلسی