علی آذر - استادیار گروه شهرسازی و معماری، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران
رقیه سعیدی - دکتری شهرسازی و عضو شورای اسلامی شهر مراغه

با رشد شهرنشینی و افزایش فشارهای روحی و روانی، بیماری جسمی شهروندان نیز بیشتر می­شود. در این میان، گردشگری سلامت برای بهره­مندی مردم از امکانات سلامتی و بهداشتی، از اهمیت ویژه­ای برخوردار است. یکی از بخش­های رقابت­­پذیری شهرها، رقابت برای جذب توریست­های درمانی خارجی و داخلی می­باشد. هدف از تحقیق حاضر، امکان سنجی ظرفیت های گردشگری سلامت در شهرستان مراغه با تاکید بر توسعه پایدار شهری است. ماهیت پژوهش، کاربردی و رویکرد آن نیز، کمی- کیفی می­باشد. اطلاعات بدست آمده در این تحقیق با استفاده از مطالعات اسنادی - مشاهده ای و با ابزار پرسشنامه محقق ساخته انجام یافته است. شاخص­های ارزیابی گردشگری سلامت، متشکل از ۲۷ متغیر است که شامل سه مولفه اجتماعی – فرهنگی، اقتصادی و زیست محیطی (اکولوژیکی) می­باشد. جامعه آماری، ۳۸۴ نفر می­باشد که در مکان های گردشگری سلامت حاضر بودند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزارهای Spss، Amos و Mplus استفاده شد. نتایج این تحقیق نشان داد که مولفه اقتصاد گردشگری با بار عاملی ۹۵/۰ بیشترین تاثیر را در توسعه گردشگری سلامت پایدار را دارد و کمترین اثرگذاری هم مربوط به کم رنگ شدن فرهنگ محلی بار عاملی ۶۳/۰، تجهیز پایانه ها (ترمینال­ها) با بار عاملی ۶۲/۰می باشد. همچنین مولفه گردشگری پایدار با اثر مستقیم ۸۱۵/۰ و غیرمستقیم ۱۳۱/۰ بیشترین اثرگذاری و مولفه زیست محیطی با اثر مستقیم ۶۳۴/۰ و غیرمستقیم ۱۶۴/۰ کمترین اثرگذاری را در امکان سنجی توسعه گردشگری سلامت پایدار مراغه داشته است. مولفه اقتصادی با اثر مستقیم ۷۲۶/۰ و غیرمستقیم ۱۶۳/۰ و مولفه اجتماعی-فرهنگی با اثر مستقیم ۷۰۲/۰ و غیرمستقیم ۱۰۵/۰ در امکان سنجی و توسعه گردشگری سلامت پایدار شهر مراغه اثرگذار بوده­اند.

گردشگری سلامت, توریسم درمانی, توسعه پایدار شهری, امکان سنجی, مراغه