زهرا طاهری - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
عنایت عباسی - دانشیار، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
مسعود بیژنی - دانشیار، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
جواد قاسمی - استادیار، موسسه آموزش و ترویج کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

مدیریت دانش در بخش کشاورزی برای دسترسی کشاورزان به دانش فنی و یافته ­های تحقیقاتی یکی از ارکان اصلی نظام ترویج کشاورزی است. هدف این پژوهش پیمایشی، شناسایی راهکارهای موثر بر فرآیند مدیریت دانش در نظام نوین ترویج کشاورزی است. جامعه مورد مطالعه کلیه کارشناسان ترویج کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان و محققان معین مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی این استان به ترتیب ۱۴۳ و ۲۸ نفر بودند که به­صورت تمام شماری مورد مطالعه قرار گرفتند. به منظور سنجش راهکارهای بهبود فرآیند مدیریت دانش در مجموع از ۳۷ گویه در چهار بعد استفاده شد. برای سنجش روایی ابزار تحقیق علاوه بر نظرخواهی از متخصصان (روایی صوری)، از میانگین واریانس استخراج شده (AVE) و برای سنجش پایایی نیز از آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی (CR) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده­ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS:۲۴ و Smart PLS:۳ انجام شد. بر اساس یافته­ های تحقیق، به ترتیب در بعد تولید دانش راهکار «وجود سامانه های مدیریت ایده ­ها»، در بعد ذخیره سازی دانش «ثبت و نگهداری پژوهش­ ها و تجارب ارزنده محققان، مروجان و کارشناسان»، در بعد سازماندهی و پردازش دانش «سازماندهی دانش و اطلاعات بهره­برداران به شیوه­ های مختلف» و در بعد توزیع و انتقال دانش «تولید انواع رسانه های نوشتاری و الکترونیکی برای انتقال دانش در بین ذینفعان بر اساس ویژگی ‎ها و نیازهای آن ها» در بالاترین رتبه ها قرار گرفتند. همچنین، یافته های حاصل از تحلیل عاملی تاییدی نشان داد که راهکارهای بهبود فرآیند مدیریت دانش دارای چهار مولفه اصلی تولید، ذخیره سازی، پردازش و سازماندهی و توزیع دانش است و همگنی و پایایی معرف ها مورد تایید بود.

مدیریت دانش, راهکارهای بهبود, نظام نوین ترویج کشاورزی, شبکه دانش