فاطمه جوان - دانشجوی کارشناسی ارشد, گروه علوم باغبانی و مهندسی فضای سبز, دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
یحیی سلاح ورزی - استادیار، گروه علوم باغبانی و مهندسی فضای سبز, دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
مریم کمالی - پژوهشگر و دانش آموخته دکتری تخصصی گروه علوم باغبانی و مهندسی فضای سبز, دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

توت­فرنگی به دلیل عطر، طعم و دارا بودن ارزش غذایی بالا جایگاه خود را در رژیم غذایی میلیون­ها نفر در جهان پیدا کرده است. امروزه عواملی از قبیل تغیرات آب و هوایی، محدود شدن منابع آب و خاک، افزایش آلودگی محیط زیست، مشکلاتی در زمینه کشاورزی و تولید غذای کافی و سالم به وجود آورده است. از این رو دانشمندان برای غلبه بر این مشکلات ابزارهای گوناگونی به کار می­برند که از آن جمله می­توان به فناوری نانو اشاره نمود. به همین منظور پژوهشی برای بررسی تاثیر محلول­پاشی نانو دی­اکسید تیتانیوم بر برخی ویژگی­های مورفولوژیک و بیوشیمیایی در چهار رقم توت­فرنگی در گلخانه هیدروپونیک گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال ۱۴۰۰-۱۳۹۹ اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل چهار سطح نانو دی­اکسید تیتانیوم (صفر، ۵، ۱۰ و ۲۰ میلی­گرم بر لیتر) و چهار رقم توت­فرنگی (’سابرینا‘، ’پاروس‘، ’گاویوتا‘ و’ کاماروسا‘) بود. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که اختلاف معنی­داری بین ارقام مورد مطالعه از نظر صفات مورد بررسی وجود داشت. در سطح ۱۰ میلی­گرم بر لیتر نانو دی­اکسید تیتانیوم تعداد میوه در ارقام ’سابرینا‘ (۷۲/۱)، ’پاروس‘ (۰۳/۲)، ’گاویوتا‘ (۵۹/۲) و ’کاماروسا‘ (۶۵/۱) برابر نسبت به تیمار شاهد و سطح برگ بوته در ارقام’سابرینا‘ (۱/۱۰ درصد)، ’پاروس‘ (۸/۱۹ درصد)، ’گاویوتا‘ (۳/۲۲ درصد) و ’کاماروسا‘ (۱/۶ درصد) نسبت به تیمار شاهد و وزن خشک بخش هوایی در ارقام’سابرینا‘ (۷/۲۳ درصد)، ’پاروس‘ (۸/۱۸ درصد)، ’گاویوتا‘ (۶/۲۶ درصد) و ’کاماروسا‘ (۵/۲۱ درصد) نسبت به تیمار شاهد و طول رانر در ارقام ’پاروس‘ (۵۱ درصد) و ’گاویوتا‘ (۹/۴۲ درصد) نسبت به تیمار شاهد افزایش یافت. هم چنین در سطح ۱۰ میلی­گرم بر لیتر نانو دی­اکسید تیتانیوم بیشترین میزان وزن خشک ریشه (۸ گرم) و طول ریشه (۱/۳۰ سانتی­متر) در رقم ’گاویوتا‘ و طول رانر (۲/۱۶۶ سانتی­متر) در رقم ’پاروس‘ بدست آمد. بیشترین میزان pH آبمیوه در رقم ’گاویوتا‘ (۹۷/۳)، اسیدیته قابل تیتراسیون در رقم ’کاماروسا‘ (۴/۳ میلی­گرم بر ۱۰۰ گرم وزن تازه برگ)، مواد جامد محلول در رقم ’کاماروسا‘ (۵/۹ درجه بریکس) و آنتی­اکسیدان در رقم ’سابرینا‘ (۹/۹۰ درصد) در سطح ۲۰ میلی­گرم بر لیتر نانو دی­اکسید تیتانیوم بدست آمد. بر اساس نتایج بدست آمده ارقام ’گاویوتا‘ و ’پاروس‘ نسبت به دو رقم دیگر، از کارایی و عملکرد بهتری برخوردار بودند.

آنتی اکسیدان, تعداد میوه, رقم, شاخص سطح برگ, میزان مواد جامد محلول