این پژوهش با هدف بهره گیری از روش تجزیه همبستگیهای کانونیک (متعارف) برای یافتن ارتباط بین ۱۵ خصوصیت مرتبط با جوانهزنی بذر و رشد گیاهچه در هفت گونه مهم زراعی شامل گندم، جو، سویا، پنبه، کلزا، آفتابگردان و گلرنگ انجام گرفت. متغیرهای مورد بررسی در سه دسته، شامل خصوصیات فیزیکی بذر (وزن دانه، طول دانه، وزن مخصوص بذر، درصد جذب آب و میزان رطوبت نسبی دانه)؛ خصوصیات جوانهزنی بذر در آزمایشگاه (درصد جوانهزنی، سرعت جوانهزنی، یکنواختی جوانهزنی، وزنتر و وزن خشک گیاهچه)؛ و ویژگیهای سبزشدن در مزرعه (درصد سبزشدن، سرعت سبزشدن، یکنواختی سبزشدن، وزن تر و وزن خشک گیاهچه) دسته بندی شدند. تجزیه همبستگیهای متعارف نشان داد که بین دو دسته خصوصیات فیزیکی بذر و خصوصیات جوانهزنی بذر در آزمایشگاه دو همبستگی کانونیک قابل توجه وجود داشت. ضریب همبستگی بین جفت اول متغیرهای متعارف ۹۹/۰ بود. از بین متغیرهای اندازهگیری شده بیشترین ارتباط بین وزن مخصوص بذر، میزان رطوبت نسبی و میزان جذب آب بذر و هم چنین درصد جوانهزنی، وزن تر و خشک گیاهچه با جفت اول متغیرهای متعارف مشاهده شد. ضرایب همبستگی متعارف جفت دوم متغیرهای کانونیک بین دو دسته خصوصیات فیزیکی بذر و خصوصیات جوانهزنی بذر در آزمایشگاه ۷۳/۰ برآورد گردید. تجزیه همبستگیهای متعارف نشان داد که سه جفت متغیر کانونیک پراهمیت بین دو گروه خصوصیات فیزیکی بذر و خصوصیات سبزشدن در مزرعه به ترتیب با ضرایب همبستگی متعارف ۹۲/۰، ۸۶/۰ و ۸۰/۰ وجود داشت. به همین صورت یک جفت متغیر متعارف قابل توجه بین ویژگیهای بذر و گیاهچه در شرایط آزمایشگاه و مزرعه با ضریب همبستگی متعارف ۷۸/۰ تشخیص داده شد. بررسی دقیق سهم هر یک از متغیرهای اندازهگیری شده در متغیرهای متعارف حاصل از این مطالعه نشان داد که ارتباط قوی بین وزن گیاهچه و جوانهزنی با میزان و توانایی جذب رطوبت بذرها؛ بین اندازه دانه با وزن گیاهچه؛ و بین تولید بیوماس در مزرعه با رشد در شرایط آزمایشگاه وجود داشت.

محصول زراعی, همبستگی, متغیرهای متعارف, جوانهزنی, سبزشدن