سیدحسن مطیئی لنگرودی - استاد دانشکده جغرافیا - دانشگاه تهران
سعد ا... ولایتی - دانشیار گروه جغرافیا - دانشگاه فردوسی مشهد
فرحناز اکبراقلی - دانشجوی دوره دکتری برنامه ریزی روستایی، دانشگاه فردوسی

آب مورد استفاده در منطقه کلات حدود ۱۶۵ میلیون متر مکعب است که حدود ۶۰ میلیون متر مکعب آن سطحی و۱۰۵ میلیون متر مکعب آن زیرزمینی می باشد. جریان های سطحی بخش عمده نیاز آبی منطقه را تامین می نماید. به لحاظ تامین نیازهای آبی در بخش های کشاورزی، شرب و بهداشت مشکل عمده ای در منطقه وجود ندارد. مهم ترین مساله در منطقه نحوه بهره برداری از منابع آب می باشد. درحال حاضر، روستائیان به منظور بهره برداری بیشتر از منابع آب با احداث تعدادی سردهنه سنتی و ایجاد کانال، از دبی پایه رودها استفاده می کنند. این تاسیسات با وقوع هر سیلاب مخرب، ویران شده و می بایست از نو احداث شوند. تقسیم آب در منطقه براساس حقابه و بر مبنای ساعت، در مدار آبیاری توزیع می شود؛ در مواردی که حقابه متناسب با سطوح زیرکشت نبوده، منجر به بروز مشکلات و درگیری بین زارعین می شود. به علاوه در منطقه تعدادی ازسکونتگاه های روستایی در زمینه تامین آب شرب و بهداشتی، با مشکل کمی و کیفی مواجه می باشند. به منظور بررسی عوامل موثر و اساسی در مشکلات تامین آب سکونتگاه های روستایی بین متغیرهای دوری از مرکز اداری و ارتفاع محل سکونتگاه با آبرسانی، از آزمون احتمال دقیق فیشر استفاده شده است. نتایج بدست آمده نشان می دهد که رابطه ای معنادار بین عوامل مزبور وجود ندارد. عامل مشکل ساز کمبود هزینه و ناکارآمدی مدیریت آبرسانی می باشد.

چاه های نیمه عمیق و عمیق, چشمه, رودها, سکونتگاه های روستایی, قنات, کلات