کرامت اله زیاری - استاد دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
سید محمود زنجیر چی - استادیار گروه مدیریت، دانشگاه یزد
کبری سرخ کمال - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه یزد

با توجه به ضرورت توسعه یکپارچه ناحیه ای، تحلی ل وابستگی سکونتگاه های انسانی در سطوح نواحی ، اساس کار در هر برنام هریزی محسوب م یشود. توزیع مطلوب جمعیت و توزیع روند توسعه اجتماعی اقتصادی، هدف نهایی تحل یل سیستم های ناحیه ای است . بنابراین کاهش محرومیت و نابرابری به دلیل داشتن تبعات اقتصادی و سیاسی، امری مهم و درخور توجه به شمار می رود. درواقع نیل به پیشرفت و توسعه فراگیر در آینده مستلزم شناخت موقعیت مناطق و نواحی مختلف است . به کارگیری معیارها و روش های کم? ی به منظور سطح بندی سکونتگاه ها در سیستم فضایی مناطق از سویی منجر به شناخت میزان نابرابری نقاط سکونتگاهی می شود، و از سوی دیگر معیاری است برای تلاش در زمینه کاهش و رفع نابرابری های موجود میان آنها . این مقاله بر آن است تا با استفاده از روش تاپسیس که یکی از تکنیک های خانواده تصمیم گیری چندمعیاره محسوب می شود، به سطح بندی و تعیین میزان نابرابری موجود میان شهرستان های استان خراسان رضوی بپردازد . نتایج یافته های پژوهش حاکی از آن است که در سال ۱۳۸۵ شهر مشهد دارای رتب ه نخست به لحاظ میزان توسعه یافتگی بوده است . این شهر به دلیل مرکزیت اداری سیاسی به عنوان قطب رشد منطقه، امکانات، خدمات و نیروی انسانی متخصص را از نواحی پیرامونی به سمت خود جذب کرده و به این ترتیب برتری و تفوق آن بر ساختار فضایی استان حفظ شده است . همچنین شهرستان مشهد رتبه ۱ و شهرستان خلیل آباد رتبه ۱۹ را در بین ۱۹ ۰ بوده است، که خود / شهرستان استان خراسان رضوی کسب کرده و ضریب پراکندگی به دست آمده ۳ بیانگر وجود تفاوت و شدت نابرابری در میزان بهره مندی از مواهب توسعه است . از این رو الگوی حاکم بر ساختار فضایی استان خراسان رضوی، تابع الگوی مرکز پیرامونی ا ست که با در نظر داشتن آن، توجه به برنام هریزی فضایی ب همنظور نیل به توسعه و پیشرفت متعادل منطق های، ضرورتی اجتنا بناپذیر است.

تکنیک تاپسیس, توسعه ناحیه ای, خراسان رضوی, سط حبندی سکونتگا هها, نابرابری ناحی های