کبری بشیری نیا - دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران
محمد سوری - عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ، قم، ایران
حسین متقی - استاد مشاور و مدیر موسسه اطلاع رسانی و پژوهشی بساتین

یکی از موضوع های پربحث و چالش برانگیز در تاریخ اندیشه های کلامی و عرفانی اسلام، مسئله «رویت خداوند» است. مذاهب گوناگون اسلامی در این باره موضع های متفاوتی دارند؛ حتی گاهی اندیشمندان یک مذهب نظرگاه های گوناگونی ابراز کرده اند. با نظر به سودمندی مطالعه تطبیقی در تبیین بهتر مسائل مورد اختلاف فریقین، این پژوهش بنیادی با بهره گیری از روش متن پژوهی تطبیقی، با تاکید بر دو کتاب شرح المسائل الوسائل فی الاشارات و الدلائل و تفسیر المیزان به بررسی تطبیقی دیدگاه «مقیمی دینوری» و سیدمحمدحسین طباطبایی در این باره پرداخته است. رهیافت پژوهش نشان می دهد: ۱. هم«دینوری» هم «طباطبایی» به رویت خداوند در آخرت باور دارند؛ گرچه به تصریح علامه، این رویت با چشم دل صورت می گیرد؛ ۲. «دینوری» معتقد است فقط پیامبر (ص) با عنایت و تفضل الهی، نه با جهد و به دلیل وحدت وجودی اش در این دنیا خدا را با چشم سر دیده است و این رویت برای هیچ کس دیگری قابل تحقق نیست؛ اما علامه این رویت را نیز شهودی می داند؛ ۳. «دینوری» باورمند است با شرایطی می شود خدا را در همین دنیا با چشم سر دید؛ اما علامه معتقد است به هیچ وجه در این دنیا امکان رویت بصری خداوند وجود ندارد.

رویت خداوند, مقیمی دینوری, علامه طباطبایی, شرح المسائل, المیزان