یوسف عباسپور گیلانده - استادیار گروه مهندسی مکانیک ماشینهای کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی
ضرغام فاضل نیاری - مربی پژوهش بخش تحقیقات فنی و مهندسی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیع
مسعود فاضلی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه مهندسی مکانیک ماشینهای کشاورزی، دانشگاه

با توجه به افزایش جمعیت جهان و لزوم تهیه مواد غذایی برای ساکنین کره زمین، افزایش راندمان محصول، مورد توجه تمامی متخصصان کشاورزی و بخصوص مهندسین ماشین های کشاورزی قرار دارد. یکی از روش های افزایش راندمان محصول، انجام درست و به موقع عملیات داشت به منظور مبارزه با علف های هرز و بهبود در عملکرد تجهیزات کشاورزی در انجام این عمل می باشد. در بسیاری از مناطق کشور و از جمله منطقه مغان در استان اردبیل با کشت وسیع محصولات ردیفی، به منظور مبارزه با علفهای هرز از کولتیواتور غلتان و هلالی معمول می باشد. اشتفاده از کولتیواتور هلالی به دلیل بافت سنگین عمده خاکهای منطقه، نیاز به نیروی کششی بالا نیاز داشته و موجب افزایش فشردگی خاک، صدمه به گیاه اصلی، صرف انرژی و زمان زیادی می شود. در این تحقیق به منظور ارزیابی کلتیواتور ردیفی با سرعت پیشروی بالا و مقایسه آن با کلتیواتور هلالی، آزمایشات در یک مزرعه 16 هکتاری سویا واقع در دشت مغان انجام گرفت. با توجه به داده های ارزیابی مشخص شد که با افزایش سرعت پیشروی، کلتیواتور ردیفی با سرعت پیشروی بالا تمایل به کاهش ناچیز عمق دارد و نشانگر آن است که دستگاه مورد نظر بخوبی قادر به حفظ عمق کار در سرعتهای بالا می باشد و یم تواند با سرعت 10/2 کیلومتر بر ساعت کار کند. بعد از کار کلتیواتور ردیفی با سرعت پیشروی بالا، تمام علفهای هرز موجود در عرض برش تیغه از عمق 5 تا 7 سانتیمتر بریده و کنده شده بودند. ولی در کلتیواتور هلالی به دلیل ساختار مقعر تیغه، عمق برش علفهای هرز یکنواخت نبوده و در کناره ها در حدود 2 تا 3 سانتیمتر بود. در کلتیواتور طراحی و ساخته شده توسط بشقابها به 60 درصد بوته ها از طریقبرگ صدمه جزئی وارد می شود و صدمه تیغه به بوته اصلی صفر است. نتایج تجزیه واریانس نشان داد تفاوت معنی داری مابین دو دستگاه ماشین در دو سرعت پیشروی از نظر تاثیر بر جرم مخصوص ظاهری خاک وجود ندارد. فقط از نظر تاثیر بر رطوبت خاک در عمق 1 تا 10 سانتیمتر تفاوت معنی داری در سطح احتمال 5 درصد مابین دو سرعت پیشروی مشاهده شد. بر اساس نتایج بدست آمده، کلتیواتور با تیغه های پنجه غازی مسطح (کلتیواتور ردیفی با سرعت پیشروی بالا) کارکرد مناسبی داشته و می تواند در محصولات ردیفی نظیر ذرت، سویا، پنبه و آفتابگردان مورد استفاده قرار گیرد. همچنین این دستگاه می تواند به واحد کودکار و یا سمپاش ردیفی مجهز شود و با یک حرکت و با ظرفیت مزرعه ای بالا عملیات کوددهی، سمپاشی و وجین را انجام دهد.

کولتیواتور، سرعت پیشروی سویا، ارزیابی، علف هرز