بهاره شامگانی مشهدی - دانشجوی کارشناسی ارشد هواشناسی کشاورزی، گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
سعید شیوخی سوغانلو - استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

روند افزایشی دمای هوا و افزایش نیاز آبی گیاهان در پی تغییر اقلیم بر پاسخ گیاهان به این تغییرات اثر می گذارد. ازاین رو هدف این پژوهش بررسی اثرگذاری تاریخ کاشت و تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم آبی رقم مهرگان می -باشد. آزمایشی در قالب فاکتوریل بر پایه بلوکهای کامل تصادفی شامل : تاریخ کاشت ]۱۰ آبان((S۱، ۳۰ آبان((S۲ و ۲۰ آذر [(S۳) و تنش خشکی شاهد (بدون تنش ) (T۱)، تنش در مرحله آبستنی (T۲)، مرحله گلدهی (T۳)، مرحله شیری شدن (T۴) و مرحله خمیری شدن (T۵ ) با سه تکرار در سال زراعی ۹۹-۱۳۹۸، در شهرستان ورامین اجرا شد. بر پایه یافته ها، تاثیر تاریخ کاشت بر ویژگی های ماده خشک ، عملکرد دانه ، وزن هزار دانه ، شمار دانه در سنبله ، شاخص برداشت ، شاخص سطح برگ و ارتفاع گیاه گندم بسیار معنی دار بود (۰۱.۰ .(P ≤ به طوری که بیشترین مقدار آن ویژگی ها در تاریخ کاشت ۱۰ آبان به ترتیب با میانگین (g.m-۲) ۴/۱۸۲۵، (g.m-۲) ۴/۵۲۹، (g) ۴/۴۱، ۲/۵۵، (%) ۷/۲۷، ۱/۱۵ و (cm) ۱۰۱ به دست آمد. همچنین اثر تنش خشکی بر صفات مورد بررس ی تفاوت معنی دار داشت (۰۱.۰ .(P ≤ بیشترین مقدار ماده خشک ، عملکرد دانه و وزن هزار دانه در شرایط بدون تنش به ترتیب (g.m -۲) ۱۵۴۷، (g.m-۲) ۶/۴۹۹ و (g) ۱/۴۱ و کمترین مقدار آنها مربوط به تنش خشکی در مرحله شیری شدن به ترتیب (g.m-۲) ۶/۱۵۳۲، (g.m-۲) ۴۳۳ و (g) ۸/۳۷ بود؛ بنابراین ، انتخاب تاریخ کاشت ۱۰ آبان و شناسایی حساسیت مرحله شیری شدن دانه به تنش خشکی گندم رقم مهرگان، راهکاری پیشنهادشدنی برای دستیابی به عملکرد بایسته می باشد.

تغییر اقلیم ، شاخص برداشت ، ماده خشک ، مرحله شیری شدن، ورامین .