مسعود فاضلی یلسویی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مکانیک ماشین های کشاورزی، دانشگاه محقق ار
عزت اله عسکری اصلی ارده - استادیار دانشگاه محقق اردبیلی
سجاد سرباز وطن - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مکانیک ماشین های کشاورزی، دانشگاه محقق ار

خواص آئرودینامیکی محصولات کشاورزی در طراحی نقاله های پنوماتیکی، تجهیزات جداسازی دانه از مواد بغیر از دانه بکار میروند. سرعت حد و ضریب کشش دانه ، از ویژگیهای آئرودینامیکی دانه بشمار می آیند. در این تحقیق سرعت حد ضریب کشش دانه در سه رقم برنج متداول در استان گیلان (علی کاظمی، هاشمی و حسنی) به دو حالت سفید و قهوه ای مورد بررسی قرار گرفت. از تونل باد برای معلق سازی دانه ها و از سرعت سنج دیجیتالی (سیم داغ) برای اندازه گیری سرعت جریان هوا استفاده شد. نتایج حاصل از تجزیهو تحلیل داده ها نشان داد که اثرات اصلی رقم و حالت دانه (سفید و قهوه ای) و نیز اثرات متقابل این دو عامل بر سرعت حد دانه اثر معنی داری داشت. بطوریکه بیشترین میانگین سرعت حد (4/759m/s) برای رقم هاشمی و کمترین مقدار میانگین سرعت حد (4/489m/s) برای رقم علی کاظمی بدست آمد. میانگین سرعت حد در دو حالت دانه برنج با اختلاف معنی دار (سطح احتمال 5%) بترتیب 4/637 و 4/700m/s بود. نتایج اثرات متقابل دو عامل مذکور نشان داد که در آزمایشات با دانه سفید رقم علی کاظمی کمترین میانگین سرعت حد (4/466m/s) و در آزمایشات با دانه قهوه ای رقم هاشمی بیشترین مقدار میانگین (4/868m/s) حاصل شده است. همچنین نتایج آنالیز واریانس داده های مربوط به ضریب کشش دانه نشان داد که اثرات اصلی رقم و اثر متقابل این عامل با حالت دانه معنی دار بود. بطوریکه میانگین ضریب کشش برای ارقام حسنی، علی کاظمی و هاشمی بترتیب با اختلاف معنی دار معادل 0/938 و 0/763 و 0/615 می باشد. اثر حالت دانه (سفید و قهوه ای) با اختلاف غیر معنی داری بر ضریب کشش بترتیب دارای مقادیر میانگین 0/778 و 0/765 بدست امد. بیشترین ضریب کشش دانه (0/939) در آزمایش با رقم حسنی در حالت سفید و کمترین مقدار آن (0/548) در آزمایش با رقم هلشمی در حالت قهروه ای حاصل شد.

دانه برنج، سرعت حد، ضریب کشش