فاطمه شیرازی - مربی گروه صنایع دستی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.

بیان مسئله: خمسه نظامی از جمله کتب بسیارغنی ادب فارسی است که به دلیل داشتن منظومه هایی عاشقانه وغنایی بارها مورد توجه نگارگران اعصار مختلف قرار گرفته و در عین حال، بستری مطلوب جهت مطالعه­ی تاریخ اجتماعی و جایگاه فرهنگی زنان در دوره های خاص تاریخی ­را، ارائه می کند. واقعیات زیسته­ی بصری موجود در تصاویر زنان خمسه تهماسبی شامل آداب، رسوم و شرایط فرهنگی­اجتماعی زنان در عصر صفوی­، به­خوبی در این نگاره­ها قابل مطالعه ­است. این بازنمایی­ها بیان­کننده شرایط زندگی روزمره­ی زنان در گذار تاریخی خود هستند. روش تحقیق: ازهمین­رو، از نظریه­ی تاثیر میدان­های مختلف در خلق اثر هنری پیر بوردیو بهره می بریم تا میزان تاثیر میدان­های تاریخی­اجتماعی عصر صفوی در مصور سازی زنان خمسه تهماسبی این­ تصاویر یکتا را به­بحث بگذاریم. سوال اما این­جاست که در تصاویر خمسه تهماسبی چه مقولاتی از زندگی روزانه­ی زنان در عصر صفوی  به­تصویر کشیده شده­است و تحت تاثیر کدام میدان­های اجتماعی­وتاریخی؟ نتیجه می­گیریم­ که تصاویر زنان در خمسه­ی تهماسبی، به­دلیل نظارت شدید شاه و دربار صفوی بیشتر متجمل و از جنس «زنان درباری» است و بر خلاف نگاه سنتی چه­بسیار از آداب و رسوم و باورها و به­طورکلی، واقعیات جامعه عصر صفوی­را بازنمایی نموده­است.

خمسه تهماسبی, نگارگری, تاریخ اجتماعی, پی یر بوردیو