سید محمد حسینی سبزواری - سرپرست واحد آبشناسی شرکت معدنی و صنعتی گل گهر، کارشناس ارشد آبشناسی
مهدی نعمتی - دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی اکتشاف معدن دانشگاه شهید باهنر کرم
محمد رضا شایسته فر - دانشیار بخش مهندسی معدن دانشگاه شهید باهنر کرمان

همواره افزایش عمق معدنکاری در معادن روباز به عنوان یک عامل موثر بر کیفیت آ ه بای زیر زمینی مناطق معدنی مورد توجه بوده است . بنابراین بررسی های هیدروژئو شیمی و تعیین ترکیبات شیمیایی آبها، تعیین اثرات معدنکاری، فعالیتهای انسانزاد و ژئوشیمی منطقه معدنی مد نظر می باشد . در بررسی های کیفیت آب همیشه با تعداد زیادی نمونه و متغیر مواجه هستیم، که بررسی این پارامتر ها با روشهای معمول آماری بسیار وقت گیر و پر خطا خواهد بود . از روشهای بررسی این عوامل استفاده از آمار چند متغیره است، که جهت تقسیم بندی آبهای منطقه به گروه های معنا دار از لحاظ زمین شناسی و آماری بسیار مورد توجه و استفاده قرار گرفته اند . تحلیل عاملی به عنوان یکی از این روشها برای تعیین موثرترین عامل های تاتیر گذار بر هیدروژئوشیمی منطقه معدنی گل گهر سیرجان می باشد . نتایج نشان داد که، حدود 80 % تغییرات این منطقه توسط دو عامل کنترل می شود؛ که این عاملها تاثیر سازند های زمین شناسی هستند . همچنین با استفاده از نمونه های مربوط به دو فصل مختلف و روش آماری چند متغیره، تحلیل خوشه ای عوامل موثر بر آبهای زیرزمینی منطقه مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به نمودارهای خوشه ای، بین یون های Na+ ,K+ ,Ca2+ با Cl- و SO4-2 با یون های HCO3- و pH همبستگی خوبی مشاهده شد، که تیپ کلروره- سولفاته را به عنوان تیپ غالب آب منطقه مشخص نمود . این مسئله توسط نمودار های پایپر مورد تائید قرار گرفت و آبهای شور و آب های اختلاطی را در بخشهای مختلف جدا نمود.

تحلیل عاملی، تحلیل خوشه ای، نمودار پایپر، معدن گل گهر سیرجان ، هیدروژئوشیمی