میترا آخوندشریف - کارشناسی ارشد فقه و حقوق خصوصی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تربت حیدریه

شهروندان یکی از اجزای غیرقابل فراموشی در مدیریت ناوگان حمل و نقل شهری است. مدیریت جابه جایی ها و رفت و آمدهای درون شهر بدون در نظر گرفتن نقش مدیریت حقوق شهروندی در مدیریت ناوگان حمل و نقل شهری غیر قابل انجام و نشدنی است. زیرا به طور هر روزه این حقوق و وظایف بر روی این مدیریت اثرگذار است و می تواند آن را بهبود دهد و یا باعث افت مدیریت ناوگان حمل و نقل شهری شود. موضوع ترافیک شهری و طرح زوج و فرد تردد خودرو ها جهت کاهش آلودگی هوای شهر های بزرگ از زوایای متعدد علوم شهری و اجتماعی قابل بررسی بوده و تاکنون از سوی بسیاری از کارشناسان به آن پرداخته شده است. اجرای این طرح ها و تصمیمات به تناسب فصول مختلف سال، شکل های متنوعی به خود می گیرد و به طور موقت موجب کاهش آلودگی هوا و روان شدن تردد وسایل نقلیه در کلانشهر ها می شود. اما آنچه موجبات نارضایتی و رنجش شهروندان در نتیجه اجرای طرح است، زحمت آنان و فشار مستقیم و روز افزونی است که در نتیجه اجرای طرح به آنان عارض شده و علاوه بر آنکه سلامتی آنان بطور جدی در مخاطره قرار دارد، خسارات متعدد مالی نیز شامل حال اکثریت آنان می گردد. در حال حاضر شهروندان به دلیل نبود زیرساخت ها و عدم کارایی حمل و نقل درون شهری و مشکلات ترافیک سنگین، هزینه های بالایی را مستقیم یا غیرمستقیم می پردازند که عبارتند از: اتلاف انرژی، اتلاف وقت ، مشکلات زیست محیطی، بهداشتی، روانی، تصادفات و غیره. این مشکلات براساس افزایش شمار خودروها و به کارگیری روزافزون خودروهای شخصی و نیز کاهش سفر با وسایل نقلیه عمومی به وجود می آید که اهمیت بالای رعایت حقوق شهروندی در شهرها را نشان می دهد. حقوقی که می توان آن را مجموعه قواعدی که بر روابط اشخاص در جامعه شهری حکومت می کند دانست و موضوع آن را بر اساس چگونگی روابط مردم شهر و حقوق آنها در برابر هم و در برابر جامعه تعریف نمود.

واژگان کلیدی: حکومت محلی، شهروندان، مدیریت شهری، حقوق