حمید موسوی - دانشگاه تربیت مدرس
کاظم ارزانی - دانشگاه تربیت مدرس
مصطفی رحمتی - دانشگاه منابع طبیعی رامین اهواز

در درختان گلابی، بسیاری از ویژگی های مرتبط با رشد رویشی و زایشی، تحت تاثیر پایه قرار می گیرد، بنابراین به منظور احداث باغ های نوین و استاندارد گلابی اروپایی (P. communis L.) و آسیایی (P. serotina Rehd.) در کشور، انتخاب پایه مناسب اهمیت بسیاری دارد. در راستای دستیابی به پایه مطلوب برای ارقام گلابی آسیایی در شرایط اقلیمی ایران و همچنین بررسی برهمکنش پایه و پیوندک و مکانیسم ناسازگاری پیوند در گلابی، پژوهشی در طی سال های ۹۵-۱۳۹۳، روی درختان چهار ساله پیوندی طراحی و اجراشد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی که فاکتور اول شامل پایه های دانهالی گلابی اروپایی، پایه دانهالی "به"، پایه دانهالی زالزالک  (Crataegus atrosanguinea)و پایه رویشی کوئینس A و فاکتور دوم شامل دو رقم گلابی اروپایی شامل بوره بوسک و ویلیامز دوشس و یک رقم گلابی آسیایی ‘KS’۱۰ بود، انجام شد. در طی سال های پژوهش، میزان رشد طولی پیوند، تجمع نشاسته در بالا و پایین محل پیوند و الگوی نوارهای آیزوزایمی در برهمکنش های مختلف پایه و پیوندک، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از رشد طولی پیوندک بیانگر بیش­ترین و کم­ترین رشد طولی ارقام روی دانهال گلابی و پایه زالزالک بود. همچنین نتایج حاصل از بررسی میزان تجمع نشاسته در بالا و پایین محل پیوند، ناسازگاری پیوند را در برهمکنش پایه های کوئینس A و "به" با ارقام بوره بوسک و KS’۱۰‎ تایید کرد. بررسی الگوی نوارهای آیزوزایمی نیز نشانگر ناسازگاری کامل پایه زالزالک با ارقام کشت شده بود.

Graft incompatibility, Scion/rootstock interaction, pre-screening graft incompatibility, ناسازگاری پیوند, برهمکنش پایه و پیوندک, پیش غربالگری ناسازگاری پیوند