کاووس حسن لی - شیراز، دانشگاه شیراز

«پیوند واژگان» و «تراکم معانی» از بنیادی ترین ویژگی های یک سروده خوب است. این ویژگی ها، همواره، در دوره های شعر فارسی در کانون توجه سخن سنجان بوده است. تازه ترین دیدگاه های ادبی شعر امروز ایران نیز، در پیشروترین گونه های خود، «تراکم معانی» و «پیوند واژگان» را از عوامل برتری شعر به شمار می آورند. درباره تناسبات لفظی سروده های حافظ، تا کنون نوشته های بسیاری پدید آمده است. در این نوشتار، برای پرهیز از کلی گویی، از همه شگردهایی که حافظ شیرین سخن، برای رستاخیز کلام خود بهره برده و به کاربسته است، تنها به یک ترفند یعنی «به گزینی در پیوند واژگان» و آن هم تنها در حوزه یک واژه «زلف، گیسو و مو...» پرداخته شده است. فراخوانی واژه های متناسب و گزینش بهترین آن ها، در کارگاه خیال حافظ، چنان مقتدرانه صورت می گیرد که شایسته ترین نقش های ممکن، با بهترین شیوه های پرداخت، در قالب غزل، از فرآورده های نهایی این کارگاه شگرف و شگفت است.

Hafez, literary figures, selection, semantic density, lexical cohesion, Zolf, Hair, Geesou, حافظ, آرایه ها, به گزینی, تراکم معانی, پیوند واژگان, زلف, مو, گیسو