علی اکبر قنبری
سیدحسن موسوی
ساسان کشاورز
اشکان عباسیان

این پژوهش برای ارزیابی اثر کمبود آب بر رشد، عملکرد و تعیین روابط شاخص های رشد در ژنوتیپ های لوبیا اجرا شد. آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار و در دو شرایط آبیاری نرمال و محدود با هشت ژنوتیپ (WA۴۵۰۲-۱، WA۴۵۳۱-۱۷، D۸۱۰۸۳،AND۱۰۰۷، اختر، COS۱۶، MCD۴۰۱۱، و KS۲۱۴۸۶) در سال های ۱۳۸۸ و ۱۳۸۹ در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر در کرج انجام شد. نتایج نشان داد که کمبود آب موجب کاهش محسوس شاخص سطح برگ (LAI) در کلیه ژنوتیپ ها شد. در شرایط تنش، تا اوایل پر شدن نیام ها لاین لوبیا قرمز AND۱۰۰۷ از شاخص سطح برگ بیشتری نسبت به سایر ژنوتیپ ها برخوردار بود ولی در اواخر پر شدن نیام ها لاین WA۴۵۰۲-۱ برتری پیدا کرد. لاین AND۱۰۰۷ از سرعت رشد محصول (CGR) بالاتری نسبت به سایر ژنوتیپ ها برخوردار بود. عملکرد دانه بر اثر تنش کمبود آب ۵۰ درصد کاهش نشان داد. درصد افت عملکرد متاثر از تنش در لاین های D۸۱۰۸۳ و AND۱۰۰۷ به ترتیب بیشترین و کمترین بود. بازتاب های فیزیولوژیکی ژنوتیپ های مورد بررسی از نظر میزان حساسیت و تحمل خشکی در شرایط این آزمایش متفاوت بود. در این پژوهش، شدت تنش خشکی برابر ۵۰/۰ بود. بر اساس شاخص های DTI، DSI، MP و GMP لاین های AND۱۰۰۷، COS۱۶ و MCD۴۰۱۱ برتر بودند. به طور کلی، بر اساس نتایج آزمایش انواع لوبیا سفید نسبت به تنش خشکی حساس تر از انواع قرمز و چیتی بودند.

زیست توده, تحمل به خشکی, سرعت رشد, شاخص سطح برگ, عملکرد دانه, لوبیا