علی درینی
قدرت اله فتحی
محمدحسین قرینه
خلیل عالمی سعید
محسن خدادادی
سیدعطااله سیادت

تنش سرما یکی از مهمترین عوامل محیطی است که باعث کاهش عملکرد سیب زمینی در کشت پاییزه در مناطق نیمه گرمسیری ایران میشود. به منظور بررسی امکان کاهش خسارت تنش سرما آزمایشی در سال های ۱۳۸۹ و ۱۳۹۰ بصورت استریپ فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه عامل: تاریخ کاشت در چهار سطح (۲۰ شهریور، ۳۰ شهریور، ۹ مهر و ۱۹ مهر)، ارقام در چهار سطح (سانته، راموس، اوشینا و آریندا) و آنتی فریز طبیعی در دو سطح (کاربرد و عدم کاربرد) با سه تکرار در مزرعه پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی جیرفت اجراء گردید. در طول دوره رشد برخی صفات فیزیولوژیک شامل شاخص سطح برگ، درصد ماده خشک، پرولین و عملکرد غده مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که اثر آنتی فریز، رقم و تاریخ کاشت و اثرمتقابل آن ها بر عملکرد کل، شاخص سطح برگ، میزان پرولین و درصد ماده خشک غده در سطح احتمال ۵% معنی دار بود. بیشترین ماده خشک غده (۱۸%) مربوط به تاریخ کاشت سوم در رقم سانته و تحت تاثیر کاربرد آنتی فریز بود که نسبت به تیمار شاهد به میزان ۱/۲% افزایش نشان داد. بیشترین میزان تجمع پرولین در تاریخ کاشت سوم در رقم راموس و کاربرد آنتی فریز مشاهده شد که نسبت به عدم مصرف آن ۱۹/۵% افزایش پیدا کرد. بیشترین شاخص سطح برگ (۴/۴۷) مربوط به تاریخ کاشت اول و رقم آریندا بود که به میزان ۱۶/۷% نسبت به تیمار شاهد افزایش یافت. بیشترین عملکرد غده (۲۶/۷ تن در هکتار) به رقم سانته تحت تاثیر کاربرد آنتی فریز در تاریخ کاشت دوم تعلق داشت و کمترین عملکرد غده (۶/۲ تن در هکتار) در رقم راموس در تاریخ کاشت اول و بدون استفاده از آنتی فریز بهدست آمد. با توجه به نتایج فوق در تاریخ کاشت دوم امکان مواجهه با تنش سرما کاهش یافت و با کاربرد آنتی فریز و استفاده از رقم سانته، به عنوان سازگارترین رقم، تحمل گیاه به شرایط تنش سرما افزایش پیدا کرد. بنابراین این ترکیب تیماری بیشترین عملکرد غده و کمترین احتمال خطر مواجهه با تنش سرما در شرایط کشت پاییزه سیبزمینی در اقلیم نیمه گرمسیری جیرفت را داشت.

سیب زمینی, تنش سرما, شاخص سطح برگ, پرولین و عملکرد غده