فاطمه خدایی چگنی
حمید عبداللهی
احمد ارشادی
محمود اثنی عشری

این پژوهش به منظور تعیین پروتکل تکثیر درون شیشهای دو پایه همگروه گلابی OH × F۶۹ و OH × F۳۳۳ در قالب چهار آزمایش مجزا انجام شد. طی آزمایش اول، اثر محیطهای MS ، QL و QL تغییر یافته روی صفات رویشی ساقه چه های درون شیشه بررسی شد. در بین این محیطها، محیط کشت QL تغییر یافته با بهترین پرآوری و کیفیت شاخه به عنوان محیط کشت پایه برای آزمایشات بعدی انتخاب شد. در آزمایش دوم و سوم ارزیابی اثر دو نوع سایتوکینین ۲iP و BAP بطور جداگانه به ترتیب برای ۲iP در چهار غلظت صفر (شاهد)، ۵/۰، ۱ و ۲ و برای BAP به دلیل اهمیت آن در محیط در سه غلظت ۵/۰، ۱ و ۲ میلیگرم در لیتر انجام شد. نتیجه این دو آزمایش نیز بیانگر برتری غلظت ۵/۰ و ۱ میلیگرم در لیتر ۲iP و BAP با بهترین تعداد و کیفیت ریزشاخهها بود. در آزمایش چهارم بهترین شرایط ریشهزایی به دو نحو تیمار طولانی مدت و کوتاه مدت غلظتهای IBA ارزیابی شد و نتایج نشان دهنده برتری تیمار کوتاه مدت نسبت به تیمار بلند مدت بود. بیشترین درصد ریشهزایی، توسعه برگی، طول و کیفیت ریشه در غلظت ۲ میلیگرم در لیتر IBA ایجاد شد. به طور کلی به منظور ریزازدیادی این دو پایه گلابی و بقاء مطلوب ریزشاخهها محیط رشدی مشتمل بر نمکهای پایه QL تغییر یافته غنی شده با ۵/۰ میلیگرم در لیتر ۲iP و ۱ میلیگرم در لیتر BAP برای بهبود پرآوری شاخه و تیمار کوتاه مدت با ۲ میلیگرم در لیتر IBA برای ریشهزایی این پایهها قابل توصیه میباشد.

گلابی, پایه, ریزازدیادی, پرآوری و ریشهزایی