بهمن عبدالرحمنی - موسسه تحقیقات کشاورزی دیم
کاظم قاسمی گلعذانی - دانشگاه تبریز
مصطفی ولی زاده - دانشگاه تبریز
ولی فیضی اصل - موسسه تحقیقات کشاورزی دیم
علیرضا توکلی - موسسه تحقیقات کشاورزی دیم

برای بررسی اثر پرایمینگ بذر بر روند رشد و عملکرد دانه جو رقم آبیدر در شرایط دیم، این پژوهش در سال زراعی ۸۶ – ۱۳۸۵ در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور (ایستگاه مراغه) اجرا گردید. تیمارهای مورد بررسی شامل هیدرو پرایمینگ با آب مقطر، اسمو پرایمینگ با PEG ۱۰درصد و محلول ۵ میلی مولار کلری کلسیم ((CaCl۲ و پرایمینگ با عناصر فسفر و روی با استفاده از محلول ۱۰ میلی مولار روی، ۵۰ میلی مولار فسفر، ۱۰۰ میلی مولار فسفر، ۱۰ میلی مولار روی+۵۰ میلی مولار فسفر و ۱۰ میلی مولار روی+۱۰۰ میلی مولار فسفر و شاهد (پرایمینگ نشده) بود. این تیمارها بر اساس نتایج آزمون اولیه که با ۲۱ تیمار به صورت طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در آزمایشگاه اجرا شده بود و از نظر درصد بذرهای زنده، درصد و سرعت جوانه زنی، هدایت الکتریکی، وزن خشک ریشه چه، ساقه چه و گیاهچه برتر بودند، انتخاب شده بودند. نتایج آزمایش مزرعه ای نشان داد که پرایمینگ بذر موجب بهبود تجمع ماده خشک، سرعت رشد گیاه زراعی و سرعت رشد نسبی شد. از نظر عملکرد دانه نیز اختلاف بین تیمارها معنی دار بود و بالاترین عملکرد دانه با ۳/۲۰۷۲ کیلوگرم در هکتار به هیدرو پرایمینگ تعلق داشت. میانگین عملکرد دانه به روش های مختلف پرایمینگ بذر نسبت به شاهد نیز ۳۲ درصدبهبود یافت. اثر سودمند پرایمینگ بذر بر شاخص های رشد و عملکرد دانه به سبز شدن و استقرار سریع گیاهچه ها و در نهایت استفاده بهتر از نور، رطوبت خاک و عناصر غذایی به وسیله گیاهان حاصل از بذرهای پرایمینگ شده نسبت داده شد.

پیش تیمار بذر, جو, دیم, شاخص های رشد, استقرار گیاهچه و سبز شدن