حدیثه ادهمی صیادمحله
حمیده ادهمی صیادمحله - دانشکده زبان و ادبیات خارجی دانشگاه تهران

شخصیت­های داستانی، بازنمای شخصیتهای واقعی هستند و بنابر شخصیتپردازی نویسنده، اطلاعات داستان مستندتر از اطلاعاتی است که افراد از خود بروز میدهند. نیازهای اشخاص داستان، ناپایداری­ها را به وجود می­آورند و انسانها در شرایط خاص، بسیاری از جوانب و زوایای درون خود را برملا میسازند. داستانها نیز بازنمای شرایط خاص زندگی انسان­ها هستند؛ بنابراین، میتوان براساس نظریه­های روان­شناسی به تحلیل شخصیتهای داستانی همت گماشت و به نتایج بهتری در این خصوص دست یافت. یکی از این نظریهها، نظریه روان­شناس انسانگرا، آبراهام مزلو میباشد. هرم سلسلهمراتب نیازهای مزلو، عمده نظریات او را شامل  میشود و میتوان با استناد به این نظریه، جایگاه انسانها را در هرم مزبور تعیین و تبیین نمود. از آنجا که رمان کاندید اثر ولتر یکی از بهترین رمان­های وی از لحاظ شخصیتپردازی است، در این گفتار به تحلیل و بررسی شخصیت­های اصلی داستان بر مبنای هرم نیازهای مزلو، پرداخته شده است. بر اساس نتایج این پژوهش، میتوان گفت که در تمامی شخصیت­ها اعم از کاندید، کانگاند، پانگلوس، پیرزن، مارتین و کاکامبو غلبه نیازهای فیزیولوژیکی و سپس عشق و محبت دیده میشود؛ و به دلیل مشکلات و مفاسدی که گریبانگیر جامعه اروپایی عصر ولتر بوده است، قهرمان داستان و شخصیت­های پیرامون وی در ابتدا واجد شرایط لازم برای پرورش استعدادهای نهفته خود در جهت نیل به شکوفایی و کمال نبوده­اند؛ لذا قهرمانان این رمان، اغلب آدم­هایی درون­گرا، منزوی، روان­رنجور و شکست­خورده­اند که اهتمام بسیار می­ورزند تا به خودشکوفایی و کمال برسند.

ولتر, کاندید, نقد روانکاوانه, شخصیت, آبراهام مزلو