بهزاد بهرامیان - دانشجوی دکتری تخصصی مهندسی مکانیک بیوسیستم، فناوری پس از برداشت گروه مهندسی بیوسیستم، دانشگاه تبریز ایران
نازیلا مفخم ظریفی - دانشجوی دکتری تخصصی مهندسی مکانیک بیوسیستم، فناوری پس از برداشت گروه مهندسی بیوسیستم، دانشگاه تبریز ایران

در نظام فعلی سازمان تجارت جهانی WTO، از آنجا که تامین مواد غذایی ما از منابع مختلف در سراسر جهان ناشی می شود، نیاز به سیستم (های) مدیریت ایمن در کل زنجیره تامین مواد غذایی وجود دارد. این امر به ویژه برای محصولات غذایی فاسدشدنی مانند شیر و بیشترمحصولات لبنی حیاتی تر می شود. کیفیت شیر و فرآورده های شیر از طریق تجزیه و تحلیل دوره ای شیمیایی و میکروبیولوژیکی که شامل استفاده از تکنیک های متداول مانند تیتراسیون، کروماتوگرافی، اسپکتروفتومتری، لکتروفورز و غیره است، ارزیابی می شود. این روش ها کند، وقت گیر، هزینه بر بوده، به اپراتورهای کاملا اموزش دیده نیاز دارند (در بعضی موارد) و نظارت بر آنها به اسانی امکان پذیر نیست و بعضی از آنها به مراحل استخراج یا نمونه قبلی نیاز دارند که باعث افزایش زمان تجزیه وتحلیل می شود. بعلاوه، این روش ها برای نظارت یا تشخیص سریع مواد غذایی کاربرد کمتری دارند. از این رو، نیاز به ابزارهای تحلیلی غذایی قوی مانند بیوحسگرها وجود دارد بیوحسگرها زیر گروه حسگرهای شیمیایی هستند که دستگاه های تحلیلی متشکل از یک عنصر شناختی بیولوژیکی (مانند آنزیم، آنتی بادی، گیرنده یا میکروارگانیسم) بهمراه مبدل شیمیایی یا فیزیکی (الکتروشیمیایی، جرمی، نوری و حرارتی) هستند. این دستگاه ها به دلیل امکان تحقق تقاضایی که روش های کلاسیک تجزیه و تحلیل جواب نمی دهند، ابزاری امیدوارکننده برای تجزیه تحلیل مواد غذایی هستند. اندازه گیری های انجام شده با بیوحسگرهای به دلیل ماهیت خارق العاده تعامل بیولوژیکی حساس و انتخابی است. در این مقاله، کاربرد بیوحسگرها در کنترل کیفیت یا تضمین کیفیت شیر و فرآورده ختی شیر به طور خلاصه بررسی شده است.

بیوحسگر،آنزیم، آنتی بادی، حسگرهای شیمیایی