ابراهیم احمدی ششده - دانشجوی کارشناسی ارشد، تهران، دانشگاه تهران، پردیس علوم، دانشکده زم
اکبر چشمی - استادیار، تهران، دانشگاه تهران، پردیس علوم، دانشکده زمین شناسی

تعیین مقاومت تک محوره محصور نشده (UCS) به عنوان یکی از پارامترهای مکانیکی سنگ، در بسیاری از پروژههای مهندسی کاربردیاست. در برخی از پروژههای مهندسی نظیر حفر چاه جهت استخراج مواد هیدروکربنی بهدلیل عمق زیاد حفاری، محدودیتهایی جهت اخذ نمونه مناسب برای تعیین مقاومت فشاری تک محوری وجود دارد. از طرفی تعیین این پارامتر به منظور آنالیز پایداری جدار چاه و برنامههای توسعه چاه لازم و ضروری است. در این مقاله به منظور توسعه روابط تجربی بین مقاومت فشاری تک محوری سنگ و مقاومت خرده ذرات، تعداد 7 نمونه سنگ آهک میکرایتی از رخنمونهای سازند آسماری تهیه شده و پس از انجام آزمایش فشاری تک محوری و تعیین مقادیر UCS، نمونه های مذکور خرد گردیده و 420 نمونه به عنوان خردههای حفاری آمادهسازی شده است. با توجه به تاثیر شکل خردهها بر مقاومت آنها، کلیه خردههای مطالعه شده به شکل کروی در آورده شده است و به منظور مطالعه اثر اندازه خرده بر مقاومت آنها مطالعه بر روی خردهها، با قطرهای 2 و 3 و 4 خردهها، با قطرهای میلیمتر انجام شده است. با استفاده از دستگاه بارگذاری بر خرده ذرات مجزا، مقاومت فشاری تک ذره (SCS) خردههای حفاری تعیین و همبستگی مقادیر به دست آمده با USC مورد بررسی قرار گرفته است. ضریب همبستگی بین SCS و UCS در حالتهای مختلف بیشتر از 0/91 بوده که نشان دهنده همبستگی قابل قبول این دو پارامتر با هم میباشد. ارزیابی صحت نتایج به دست آمده حاکی از آن است که مقادیر USC تخمین زده شده بیش از 80 درصد با مقادیر اندازه گیری شده مشابهت دارند.

مقاومت تک محوره محصور نشده، خرده حفاری،سنگ آهک میکرایتی، سازند آسماری، آزمایش بارگذاری بر خرده ذرات مجزا