زیبا قهرمانی - دانشجوی دکترای تاریخ (ایران دوره ی اسلامی)،دانشکده علوم انسانی،واحد یادگار امام خمینی(ره)شهر ری،دانشگاه آزاد اسلامی،تهران،ایران Star۴۷۳۷۰@gmail.com
علی اکبر خدری زاده - استادیار گروه تاریخ، دانشکده علوم انسانی،واحد یادگار امام خمینی(ره)شهرری،دانشگاه آزاد اسلامی،تهران،ایران(نویسنده مسئول). Khedrizadeh@yah۰۰.com
مهدی گلجان - استادیار گروه تاریخ، دانشکده علوم انسانی،واحد یادگار امام خمینی(ره)شهرری،دانشگاه آزاد اسلامی،تهران،ایران. m.goljanl۲@gmail.com

حضور زنان در جنبش مذهبی- ملی تنباکو و نهضت مشروطه، سر آغاز فعالیت زنان در عرصه های مختلف اجتماعی، فرهنگی و سیاسی است. هرچند این حضور در ابتدای سلطنت رضاشاه به لحاظ تسلط نیروهای مذهبی و سنت گرا بسیار اندک تلقی می شد؛ ولی با اجرای سیاست های جدید از سوی رضاشاه و محمد رضا پهلوی فعالیت این قشر در قالب نهادها و سازمان های زنان انسجام بیشتری یافت و ابعاد وسیع تری را در برگرفت. چگونگی شکل گیری و نحوه فعالیت نهادها و سازمان های زنان در عصر پهلوی دوم و ارتباط آنها با حکومت مسئله ای است که در این پژوهش بدان پرداخته شده است. این مقاله که در چارچوب مطالعه تاریخی و به روش توصیفی- تحلیلی است، با بررسی منابعی چون روزنامه ها و کتب صورت گرفته است و مشخص می کند که اعضای نهادها و سازمان های زنان، اغلب متشکل از زنان تحصیل کرده ای بودند که بیشترین تلاش آنها در ابتدا بهبود وضعیت زندگی، آموزشی و بهداشتی بانوان و سپس رفع نابرابری حقوقی و کسب حق رای برای زنان بوده است. برخی از این تشکل ها در جهت تامین منافع دولت و برخی نیز در راستای برآورده ساختن نیازهای حزب و یا جمعیتی خاص گام برداشته اند و بر حوادث آن دوره تاثیر گذارده اند.

پهلوی دوم, سازمان زنان, جمعیت زنان, حق رای زنان