بررسی احتمال وجود آلودگی فلزات سنگین در آبهای زیرزمینی مجاور منطقه افیولیتی خوی توسط GIS

با رسم نمودارها و نقشههای همآلایش حاصل از تجزیه شیمیایی نمونههای آب مناطق مجاور کمپلکس افیولیتی خوی، و مقایسه آنها با شاخص استانداردهای EPA ،WHO و استاندارد ملی، مشخص شد که، تنها نمونه برداشت شده از گردنه روستای گردیک دارای مقدار کروم، و نمونه برداشت شده از روستای گلوانس دارای مقدار منگنز بالاتر از استاندارد WHO میباشند. در نمونههای خاک برداشت شده از منطقه زورآباد، همه فلزات مورد نظر دارای مقادیری بالاتر از استانداردهای موجود در خاک بودند. با اندازه گیری pH نمونه های گل اشباع خاک (مقادیری بین 6/8 تا 7/6) و اندازهگیری بافت خاک با روش هیدرومتری و همچنین تجزیه اشعه ایکس انجام شده روی نمونه های خاک، مشخص شد که مقادیر pH بدست آمده، تحرک فلزات سنگین را بسیار ناچیز تا بیتحرک نموده است. همچنین احتمالاً ذرات رس و سیلت و اکسیدهای آهن و منگنز موجود در خاک، فلزات را جذب سطحی کرده، از تحرک آنها در محیط میکاهد. انطباق نقشه تراز آبزیرزمینی و جهت جریان آب با نقشه زمینشناسی، نشان میدهد که منبع تغذیه آب زیرزمینی، سازندهای بخش غربی منطقه (عمدتا شامل جریانهایبازالتی و پیلولاوا و سنگهای آهک پلاژیک و آهک اوربیتولیندار) میباشند. این سازندها نسبت به تودههای اولترامافیک شرقی دشت زورآباد و رودخانه آقچای، مقادیر کمتری از فلزات سنگین را دارا میباشند. همچنین بر اساس نقشه قابلیت کاربری اراضی و ردهبندی خاک، نمونههای خاکی منطقه در تقسیمبندی فائو، بیشتر در رده Calcic Cambisols و Calcaric Regosols قرار میگیرند. سازندهای آهکی موجود در منطقه میتواند بیانگر تشکیل این نوع از خاکها باشد. چنین سنگهایی با قلیایی کردن محیط آبی و خاک، میتوانند باعث رسوب گذاری فلزات سنگین شوند.

Keywords:

فلزات سنگین , مجموعه افیولیتی , GIS , آلودگی آب , آلودگی خاک