نگار طالعی - Department of Horticultural Sciences, University Campus۲, University of Guilan, Guilan, Iran
یوسف حمیداوغلی - Department of Horticultural Sciences, Faculty of Agricultural Sciences, University of Guilan, Guilan, Iran
جمالعلی الفتی - Department of Horticultural Sciences, Faculty of Agricultural Sciences, University of Guilan, Guilan, Iran
مهدی زارعی محمدآباد - Department of Crop Production, Faculty of Agricultural Sciences and National Resources, Gonbad Kavous University, Gonbad Kavous, Iran

Eryngium caucasicum (چوچاق) از خانواده Apiacea بومی نواحی شمالی ایران با خاصیت دارویی و غذایی قابل توجهی است. در این پژوهش ویژگی های مورفولوژیکی و آناتومیکی برگ ، دم برگ، ساقه و ریشه چوچاق با میکروسکوپ نوری، همچنین میزان فنل، فلاونوئید، فعالیت آنتی­اکسیدانی با استفاده از دستگاه اسپکتروفوتومتر و آنالیز ترکیبات اسانس بخش هوایی با استفاده از دستگاه GC و GCMS ارزیابی شد. بررسی­ها نشان داد مزوفیل برگ­های گیاه دو لپه­ای چوچاق در دو طرف ناحیه فوقانی و تحتانی برگ زیر اپیدرم از پارانشیم نردبانی و در مرکز پارانشیم اسفنجی وجود دارد. همچنین آرایش مشخص بافت مکانیکی کلانشیم، به ویژه در برگ­ها، چین و چروک­های مشخص در کوتیکول برگ نیز دیده می­شود. ساقه و دمگل دارای شیارهای طولی و سلول­های کلانشیم هستند. آئرانشیم در ساقه و ریشه وجود دارد، ولی اسکلرانشیم در هیچ یک از قسمت­های مورد مطالعه گیاه دیده نشد. ذرات اگزالات کلسیم و کانال­هال­های ترشحی در تمام قسمت­های مورد مطالعه مشاهده شد. اندام هوایی چوچاق دارای ۹/۵۳ میلی­گرم درگرم ماده خشک فلاونوئید، ۷۹/۴۸ میلی­گرم در گرم ماده خشک فنل و ۹۷/۶۲ درصد فعالیت آنتی­اکسیدانی بود. میزان اسانس استخراج­شده از اندام­های هوایی ۳۷ درصد و عمده ترین ترکیبات موجود در اسانس شامل Piperitone (۷۸/۴۸ درصد)، ß-Sesquiphellandrene (۶۴/۱۲ درصد)، (Z)-Falcarinol (۸۵/۷ درصد) و (Z)-ß-Farnesene (۳۶/۶ درصد) بود.

Antioxdant, Endemic species, Eryngium caucasicum, Anatomy, Morphology, آناتومی, آنتی اکسیدان, چوچاق, مورفولوژی, GCMS