فردین قنبری - Department of Horticultural Sciences, Faculty of Agriculture, Ilam University, Ilam, Iran.
پریسا محمدیان - Department of Horticultural Sciences, Faculty of Agriculture, Ilam University, Ilam, Iran.
علی چابک - Department of Soil Sciences, Faculty of Agriculture, Ilam University, Ilam, Iran

میکروگرین­ها (ریزسبزی ها) سبزی های نارسی هستند که پس از رشد اولین برگ های حقیقی برداشت می شوند و ممکن است ارزش تغذیه ای بالاتری نسبت به گیاهان بالغ خود داشته باشند. در تحقیق حاضر ارزش تغذیه ای و ترکیبات آنتی­اکسیدانی ۱۳ رقم ریحان در مرحله ریزسبزی بررسی شده است. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در سال ۱۴۰۱ در دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام انجام گرفت. نتایج نشان داد که ارقام مختلف ریحان مقادیر بسیار متفاوتی از ویتامین ها و رنگدانه های گیاهی در مرحله ریزسبزی دارند. بیشترین میزان کلروفیل در ارقام ویولتا و گنووس و بیشترین کاروتنوئید کل در رقم ریحان مقدس مشاهده شد. محتوای آنتوسیانین ارقام ریحان در آزمایش حاضر بین ۰۷۸/۰ تا ۱۴۸/۰ میلی گرم بر گرم وزن تر متفاوت بود. کمترین محتوای فنل کل در ریحان سبز و بیشترین آن در رقم ناپولتانو مشاهده شد. بیشترین ظرفیت آنتی­اکسیدانی در رقم ناپولتانو و کمترین آن در رقم گنووس به دست آمد. همچنین محتوای ویتامین ث در ارقام شب سیاه و ریحان بنفش بالاتر از ارقام دیگر بود. به منظور تعیین مهمترین صفات بیولوژیکی در ایجاد تمایز بین ارقام ریحان از تجزیه به عامل­ها استفاده شد. سه عامل اول ۹۵/۸۰ درصد از کل تنوع موجود را به خود اختصاص دادند. با استفاده از تجزیه کلاستر ارقام ارزیابی­شده در پنج گروه اصلی قرار گرفتند. به­طور­کلی نتایج نشان داد که ارقام ریحان در مرحله ریزسبزی منابع مناسبی از ترکیبات آنتی­اکسیدانی هستند و تغییرات قابل توجهی در ارزش تغذیه ای ارقام ریحان وجود دارد.

Anthocyanin, Micro-vegetables, Flavonoid, Food quality, Vitamin C, آنتوسیانین, ریزسبزی, فلاونوئید, کیفیت غذایی, ویتامین ث