شمایل سالمی پاریزی - Islamic Azad university of Karaj, Iran
محمد نبی ایلکایی - Islamic Azad university of Karaj, Iran
فرزاد پاک نژاد - Islamic Azad university of Karaj, Iran
فیاض آقایاری - Islamic Azad university of Karaj, Iran
مهدی صادقی شعاع - Seed and Plant Breeding Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Karaj, Iran

اثرات اسید جیبرلیک در سطوح مختلف نیتروژن در ارقام هیبرید پرمحصول گندم می­تواند در افزایش کیفیت و کمیت عملکرد دانه موثر باشد. در این تحقیق به بررسی محلول­پاشی اسید جیبرلیک با غلظت مطلوب در سطوح مختلف نیتروژن بر کمیت و کیفیت دانه رقم هیبرید سوپرگندم در دو منطقه کرج و همدان، طبق آزمایش کرت­های خرد­شده در قالب طرح بلوک­های کاملا تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی ۹۷-۱۳۹۶ پرداخته شد. فاکتور اصلی در این آزمایش شامل سه سطح مختلف نیتروژن (۶۰، ۱۰۵ و ۱۵۰ کیلوگرم در هکتار) از منبع اوره، فاکتور دوم شامل دو سطح اسید جیبرلیک (صفر و ۱۰۰ میلی­گرم بر لیتر) در دو منطقه مختلف آب و هوایی کرج و همدان در نظر گرفته شد. مطابق نتایج اثرات سه گانه منطقه، نیتروژن و اسید جیبرلیک بر عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، ارتفاع بوته، تعداد دانه در سنبله، سختی دانه، پروتئین دانه، درصد عناصر فسفر، پتاس و عنصر روی دانه با احتمال خطای ۱ درصد معنی­دار شد. بیشترین عملکرد دانه (۲۳/۱۴ تن در هکتار)، روی دانه (۹۳/۴۲ میلی­گرم در کیلوگرم) به تیمار ۱۵۰ کیلوگرم در هکتار نیتروژن و اسید جیبرلیک در همدان و بالاترین عملکرد زیستی (۴/۳۵ تن در هکتار) و (۲/۳۷ تن در هکتار) به ترتیب مربوط به ۱۵۰ کیلوگرم در هکتار نیتروژن و مصرف اسید جیبرلیک در همدان تعلق داشت. بیشترین پتاسیم دانه (۶۹/۱۱ گرم در کیلوگرم) و (۶۳/۱۱ گرم در کیلوگرم) به ترتیب مربوط به تیمار ۶۰ کیلوگرم در هکتار نیتروژن و اسید جیبرلیک و تیمار ۱۵۰ کیلوگرم نیتروژن و عدم مصرف اسید جیبرلیک در همدان بود. نتایج نشان داد که کاربرد اسید جیبرلیک منجر به کاهش مصرف نیتروژن شد و مصرف ۱۰۰ میلی­گرم در لیتر اسید جیبرلیک باعث کاهش مصرف ۴۵ کیلوگرم در هکتار نیتروژن شد که این امر سبب کاهش هزینه نیتروژن و اثرات زیست محیطی ناشی از استفاده نیتروژن شده است.

Gibberellin, Super wheat, Yield, Grain quality, Nitrogen, جیبرلین, سوپرگندم, عملکرد, کیفیت دانه, نیتروژن