سیده فریبا نوری جو کندان - دانش آموخته کارشناسی ارشد تفسیر قرآن کریم. تالش، ایران
سید معصوم حسینی - استادیار تفسیر و علوم قرآن دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم. آمل، ایران

آیات ۱۱۲ تا ۱۱۵ سوره­ ی مائده، پیرامون درخواست حواریون از عیسی (ع)، پیرامون نزول مائده ­ی آسمانی جهت اطمینان قلبی و اجابت این درخواست توسط خداوند متعال است. پیرامون این آیات، روایات تفسیری از سوی فریقین در موضوع کیفیت نزول مائده ­ی آسمانی، مصداق مائده­ ی نازل شده، عذاب به دلیل سرپیچی از فرمان ­های مطرح شده پس از نزول مائده و... مطرح گردیده است. این پژوهش در صدد است با اتخاذ روش تحلیل انتقادی به نقد روایات تفسیری فریقین، ذیل آیات ۱۱۲ تا ۱۱۵ سوره­ ی مائده بپردازد. بررسی­ ها نشان می ­دهد اختلاف قرائت در «یستطیع» در آیه ­ی ۱۱۲  که در روایات تفسیری شیعه و اهل سنت مطرح گردیده، موجب تغییر معنا و مقصود خداوند از آیه ­ی شریفه گردیده و غیرقابل ­پذیرش است. نوع غذای نازل شده در روایات تفسیری مختلف است و اختلاف روایات در این زمینه بسیار است؛ به ­گونه­ ای که برخی روایات آن را نان و گوشت، گروهی نان و ماهی و دست ه­ای میوه می­دانند. روایات تمام نشدن غذا تا روز قیامت با آیه ­ی شریفه که در آن از شهادت شاهدان در زمانی خاص سخن به میان آورده، در تعارض است. روایات مسخ بنی ­اسرائیل پس از این واقعه به صورت حیوانات خاص، با نص آیه­ی شریفه ­ی  ۱۱۵ که در آن از عذابی مثال ­نزدنی سخن به میان آمده، در تعارض است؛ چون عذاب مسخ قبلا در مورد بنی ­اسرائیل در ماجرای موسی (ع) مطرح گردیده بود. همچنین روایات مبنی بر مسخ که در آن­ها، به وجود آمدن برخی حیوانات به دلیل برخی گناهان انسان عنوان شده، با داده­ های علوم تجربی و زیستی در تعارض است.

سوره ی مائده, آیات ۱۱۲ تا ۱۱۵, روایات تفسیری, تحلیل انتقادی