طاهره جهانتاب - دکترای زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

شیوه روایتگری و نحوه انتقال مضمون از جمله عناصری است که در عصر حاضر،مورد توجه بسیاری از صاحبنظران و منتقدان حوزه رمان قرار گرفته است، به گونه ای کهاین افراد، در مقام مقایسه با درونمایه و محتوای رمان، شیوه روایت گری را در جایگاه بالاترینشان دهاند؛ از این رو رمان نویسان معاصر به هنگام آفرینش آثار خویش، به این عنصر اهتمامویژه ای ورزیده اند. از جمله این نویسندگان، هدی برکات، نویسنده لبنان یتبار است که در پرداخت عنصر مذکور در رمان «برید اللیل» خویش، دقت نظر فراوانی را به خرج داده است. پژوهش حاضر بر آن است تا به شیوه تحلیل محتوا و با کمک نظریه روایی ژرار ژنت نظریه پرداز فرانسوی، به بررسی دو مولفه روایی «وجه» «صدای راوی» در رمان مذکور بپردازد. بررسی ها نشان از آن داشت که: نویسنده این رمان جهت ارائه پیرنگ دلخواه خویش،بیشتر از راوی اول شخص و کانونیگر درونی و کانونی شده های درونی و بیرونی بهره جستهاست و برای کاستن فاصله بین قصه و روایت، سبک روایی اول شخص را برگزیده و بدینطریق مخاطب را به شکل مستقیم در جریان افکار و حالات روحی-روانی شخصیت ها قرارداده است. کارکرد این مولفه های روایی عبارتند از: افزایش میزان حقیقت مانندی اثر، بالا بردنقدرت تاثیرگذاری آن، کمک به خلق شخصیت های پرسناژ، فائق آمدن بر محدودیت هایگونه روایتی اول شخص، همراه ساختن مخاطب با سیر داستان و تبدیل خواننده از خواننده ایمنفعل به خوانندهای کنشگر.

رمان، روایت، صدای راوی، کانونی شدگی، فاصله