الهام کرامتی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه فردوسی مشهد،ایران
سیدحسین سیدی - استاد گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

معناشناسی یکی از شاخه های زبان شناسی نوین است که تاریخچه طولان ی دارد و ریشهبرخی مباحث واندیشه های آن به گذشته های دور بازم ی گردد. معناشناس ی، به مثابه یکنظریه که به بررسی معنا در ساختارکلام م ی پردازد، از اواسط قرن نوزدهم پا به عرصه زبانشناسی نوین گذاشت. ماکس مولر و میشل بریال نخستین بنیانگذاران آن بودند. «چندمعنایی» یکی از شاخه های دانش معناشناسی است. این شاخه وجوه متعدد معنایی را، با توجه به روابط همنشینی واژگان در سطح جمله و بستر کلام، مورد بررسی قرار می دهدیکی ازمهم ترین محورهای پژوهش قرآنی، کشف و تبیین دقیق معانی آیات و گزاره هایمتشابه است. بی تردید فهم و دریافت معانی قرآن، بدون شناخت و درک معان ی واژگان،ممکن نیست. با توجه به چنین ضرورتی،این پژوهش، با استفاده از روش تحلیلی توصیفیو استخراج شواهد براساس نظریه معناشناسی و شاخهچندمعنایی، به توصیف و تحلیل معنایی واژه «لطیف» در قرآن کریم و استخراج وجوه معنای ی آن پرداخته است.واژە لطیف ۷ مرتبه در قرآن کریم به کار رفته است؛ یک بار هم با ساختارفعل تاکیدی به صورتولیتلطف آمده است این پژوهش بااستناد به تفاسیر قرآنی موجود، به این نتیجه رسیده استکه این واژه در بافت موضوعی سوره ها و آیات شریفه، ازطریق روابط همنشینی باواحدهای دیگر در بستر کلام، ساختاری چندمعنایی یافته است و مولفه هایی ازقبیل «رفق ومدارا» ، «درک نشدن با حواس»،ریال «احسانونیکی»، «نفوذ در موجودات»، «دقت عمل و حساسیت»، «حسن تدبیر» و «باریک بینی وریزه کاری» رادر بر می گیرد.

لطیف، چند معن ایی، قرآن، روابط همنشینی.