مائده بیگم شیرازی - دانشجوی دکتری دانشگاه فردوسی مشهد

نظریه نظم جرجانی از نظریات بنیادین و مهم در زبان شناسی است که ارتباط عمیق وهمه جانبه ای با آراء نوپردازان و زبان شناسان معاصر دارد.به نظر جرجانی ارزش هر اثرادبی متمایز به وجود نظم در آن است.وی به عنوان فردی که عقیده دارد نظریه نظمبرخاسته از ترکیب الفاظ و پیوستگی معانی نحوی است، بر آن است تا وقتی که اینپیوستگی در معانی نحوی مدنظر قرار نگیرد، هیچ چینشی متن محسوب نمی شود.نظریهنظم مبتنی بر مبانی مهمی چون ارتباط لفظ و معنا،چینش نحوی الفاظ و اصالتمعناست.جرجانی را م یتوان خالق دیدگاه های نو در بلاغت دانست که برخلاف طرفدارانلفظ یا معنا، نظریه خود را بر مبنای ارتباط میان این دو تدوین نمود.این پژوهش بر آناست تا با روشی توصیفی- تحلیلی ابتدا به تبیین آراء جرجانی پرداخته و سپس به واکاوینظریه نظم در آراء معاصران بپردازد. نتیجه بررس یها بیانگر این مطلب است که بلاغتمدرن اشتراکات فراوانی با اندیش ههای عبدالقاهر جرجانی در قرن پنجم دارد و حاکی ازپیشگامی جرجانی در این مبانی است که تا روزگار کنونی هم ادامه دارد.

نظریه نظم، جرجانی، لفظ و معنا