سید محسن جلالی شهری - استادیار گروه الهیات دانشگاه آزاد اسلامی واحد تربت حیدریه
مصطفی غفوریان نژاد - عضو هیئت علمی و استادیار موسسه آموزش عالی حکیم طوس
سکینه صفری - دانش پژوه دکتری رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی جامعه المصطفی العالمیه خراسان

شهادت عبارت است از اظهارات اشخاص خارج از دعوی که امر مورد اختلاف را دیده یا شنیده یا شخصا از آن آگاه شده اند. در کلیه ادوار و همچنین در همه ی سیستم های حقوقی شهادت شهود به عنوان یکی از ادله اثبات دعوی، مورد استفاده طرفین دعوا بوده است. لکن حدود استفاده و درجه اعتبار آن، از کشوری به کشور دیگر متفاوت است. اماره شهادت به عنوان دلیل مستقل اثبات دعوا، ضمن این که کشف از واقع می کند، دلیل و حجت اشکار کننده حق از باطل می باشد، به همین جهت در فقه اسلامی از اعتبار ویژه ای برخوردار است. در قوانین قبل از انقلاب ارزش اثباتی شهادت به شدت کاهش یافته بود. همچنین به جهت تغایر با نصوص شرعی و قانون اساسی تحولاتی را بعد از انقلاب در امور مدنی شاهد هستیم. به نظر می رسد ارتقای ارزش اثباتی اماره شهادت در امحاک آن با ادله فقهی به عنوان تکلیف و وظیفه شرعی در حمایت از صاحب حق صورت گرفته است. ضمن اینکه حفظ نظام تعایش اجتماعی در بستر جامعه مسلمین مبتنی بر اماره شهادت به منظور اجرای عدالت، احترام به مال و حقوق دیگران و مصالح فردی و اجتماعی است. تحقیق حاضر به روش توصیفی تحلیلی می باشد که جمع آوری اطلاعات به صورت اسنادی با تحلیل محتوا و بهره مندی از تالیفات فقهی و حقوقی با هدف تبیین تحولات قانونی شهادت به منظور ارتقاء ارزش اثباتی آن با استفاده از کتاب و سنت و قواعد فقهی جهت حفظ نظام تعایش اجتماعی صورت گرفته است.

ارزش شهادت, دلیل اثباتی, تحولات قانونی, امور فقهی, حقوقی