هوشنگ قمرنیا - استاد گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.
زهرا جلیلی - دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.
فرهنگ سرگردی - استادیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

ایران با متوسط ریزش های آسمانی ۲۲۰ میلیمتر در سال، در زمره مناطق خشک و نیمه خشک جهان طبقه بندی می شود که با بحران آب روبرو است. از آن جا که منابع آبی با کیفیت مطلوب برای آبیاری محصولات در جهان محدود است، لذا استفاده از روش های کمک کننده نظیر آبیاری تکمیلی (جهت تامین نیاز آبی گیاه در طول دوره رشد و افزایش عملکرد) امری ضروری است. گیاه استویا به عنوان گیاهی با اثرات دارویی و ضد دیابت، بومی منطقه کوهستانی آمامبی واقع در مرز برزیل و پاراگوئه است که در ایران در شیراز و اصفهان به صورت انبوه کشت می شود. گلیکوزیدهای دیترپنی موجود در این گیاه (عامل اصلی ایجاد طعم بسیار شیرین در عصاره های گیاه) تا ۳۰۰ برابر شیرین تر از شکر میباشند که در صنایع دارویی و غذایی کاربرد دارند. در این پژوهش، آزمایشی به منظور بررسی تاثیر آبیاری تکمیلی (بدون آبیاری تکمیلی، تک آبیاری در زمان گلدهی و دو آبیاری در زمان های گلدهی و دانه دهی) بر عملکرد محصول استویا در محیط گلخانه و مزرعه تحقیقاتی انجام شد. نتایج نشان داد آبیاری تکمیلی برای جلوگیری از کاهش عملکرد قند در محیط گلخانه و مزرعه تحقیقاتی به ترتیب حدود (۷/۱۸ و ۱/۱۸) و (۷/۲۰ و ۴/۲۱) برابر آبیاری در سال اول و دوم کشت می باشد. با توجه به این نتایج، آبیاری گیاه استویا با دو آبیاری تکمیلی در زمان گلدهی و دانه دهی برای افزایش عملکرد گیاه توصیه می شود.

لیسیمتر, استویا, آبیاری تکمیلی, گلخانه, مزرعه تحقیقاتی