محمدرضا کریمی منفرد - گروه مدیریت دولتی(گرایش مدیریت مالی)، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

امروزه یکی از مسائل مهم شهرداری ها در سراسر جهان ایجاد منابع کافی درآمد و تامین هزینه از منابع پایدار است. دسترسی شهرداریها به منابع درآمدی مطلوب و پایدار باعث می شود که شهرداری، نقش فعال تری در محیط شهری ایفا کرده و پاسخگویی مناسبی به نیازهای شهروندان و به تبع آن توسعه شهری داشته باشد. از مهم ترین دغدغه های مدیران و برنامه ریزی شهر, دست یابی به توسعه پایدار شهری است. اولین محدودیت برای حل مسائل شهری و رفع ناکارآمدی خدمات رسانی به شهروندان، ناشی از نبود منابع مالی کافی است. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و در قانون بودجه ی ۱۳۶۲، مقرر شد شهرداری ها طی یک برنامه ی سه ساله به خودکفایی برسند. به دنبال آن، سهم بودجه ی شهرداری ها از اعتبارات دولتی کاهش یافت و این موجب گردید شهرداری ها به دنبال راهکارهایی هرچند نامناسب برای کسب درآمدهای بیشتر جهت انجام وظایف سنگین خود باشند که این اقدامات پیامدهای سوء کاربری، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی زیادی را به همراه داشت. نگرش جدید مدیریت شهری در جهان، علاوه بر اینکه در پی یافتن بسترهایی برای به دست آوردن درآمد موردنیاز می باشد. به دنبال پایدار بودن منابع درآمدی و مطلوب بودن آن نیز است. درآمد شهرداری ها در صورتی پایدار تلقی خواهد شد که حداقل دو خصیصه ی «تداوم پذیری و حفظ کیفیت محیط زیست و فضای شهری» را داشته باشد. با توجه به رشد شدید شهرنشینی, تقاضا برای کالاها و خدمات در شهرها از افزایش قابل ملاحظه ای برخوردار است و در این راستا تامین نیازهای شهروندان خود مستلزم وجود منابع مالی کافی است. اما نکته حائز اهمیت در بحث تامین و اصلاح منابع مالی شهرداری ها, پایداری منابع درآمدی است؛ به طوری که این درآمدها باید علاوه بر داشتن قابلیت اتکاء و استمرارپذیری, تهدیدی برای توسعه پایدار شهری نیز نباشند.

منابع مالی، توسعه پایدار، مدیریت شهری