H. دکتر هایده جوادزاده شهشهانی
M. مهدی عطار

چکید ه   سابقه و هدف   فقرآهن از مهم ترین مشکلات اهداکنندگان خون است و کم خونی فقرآهن عامل اصلی محدودیت دفعات اهدای خون در اهداکنندگان مستمر می باشد. وضعیت فقرآهن در اهداکنندگان خون کشور ما مشخص نیست. بررسی فعلی با هدف تعیین توزیع فراوانی فقرآهن و عوامل مرتبط با آن در اهداکنندگان خون پایگاه انتقال خون یزد انجام شد .   مواد وروش ها   مطالعه از نوع توصیفی بود. از بین مراجعینی که برای اهدای خون پذیرش شده بودند، ۳۳۷ نفر به روش تصادفی انتخاب شده و آزمایش های هموگلوبین ، آهن ، درصد اشباع ترانسفرین و فریتین بر روی نمونه خون آنها انجام شد. نتایج با استفاده از آنالیز آماری کای دو (Chi-square) ، تحلیل واریانس یک طرفه (Anova) و آزمون دقیق فیشر (Fisher's exact test) تجزیه و تحلیل شد.   یافته ها   نتایج این بررسی نشان داد؛ فراوانی اهداکنندگانی که دچار کمبود ذخایر آهن بودند با افزایش دفعات اهدا افزایش داشت (۰۰۰۱/۰p= ). به طوری که ۱۰۰درصد زنان و ۴۸ درصد مردان اهداکننده مستمر بر اساس شاخص فریتین کاهش ذخایر آهن داشتند. ۷۸ درصد خانم های اهداکننده مستمر و ۲۸ درصد مردان اهداکننده مستمر دچار فقرآهن بودند و کم خونی فقرآهن در۱۶ درصد مردان و ۶/۵۵ درصد زنان اهداکننده مستمر دیده شد. یک نوبت اهدای خون در خانم ها منجر به افزایش فراوانی فقرآهن شد (۰۵/۰p< ) درحالی که شیوع فقرآهن تنها در مردان اهداکننده مستمر افزایش معنی دار نشان داد (۰۵/۰p< ).   نتیجه گیری   درصورتی که ذخایر آهن این افراد جبران نشود با ادامه اهدای خون به دلیل ایجاد کم خونی فقرآهن از اهدای خون های بعدی معاف می شوند. بنابراین آموزش اهداکنندگان در مورد فقرآهن و استفاده از ترکیبات مکمل آهن برای اهداکنندگان مستمر و خانم های اهداکننده ای که درسنین باروری هستند و حداقل یک بار اهدای خون داشته اند توصیه می شود.   کلمات کلیدی: اهداکنندگان خون، اهداکنندگان مستمر، فقرآهن، کم خونی فقرآهن

Blood donor, Regular blood donor, Iron deficiency, Iron deficiency anemia, اهداکنندگان خون, اهداکنندگان مستمر, فقر آهن, کم خونی فقر آهن