عادل مقدادیان - استادیار گروه عرفان اسلامی، دانشگاه بین المللی اهل بیت (علیهم السلام)، تهران، ایران.
مسعود صادقی - استادیار گروه تاریخ و تمدن اسلام، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

طمانینه در عرفان امام خمینی به عنوان مقامی پیش از مرتبه مشاهده مطرح شده است. امام ضمن بیان بسترهای شکل گیری طمانینه، آثار طمانینه را نیز بیان کرده اند و سخن از فواید طمانینه نیز گفته اند؛ اما در این مقاله ضمن توضیح مفهوم طمانینه از نگاه امام و آثار و فواید آن، به بررسی دو نکته بدیع «مفهوم طمانینه محض» و «طمانینه اجتماعی» در عرفان ایشان می پردازیم. بی شک تبیین عرفانی مقام طمانینه، بر اساس مبانی نظری فردی که در اوج تکانه های حکومت داری و سیاست ورزی، مدعی داشتن «قلبی آرام و روحی مطمئن» است، روشنگر یک راهبرد در سیر و سلوک عملی نیز خواهد بود. این پژوهش از منابع کتابخانه ای و به روش تحلیلی انجام شده است و در پی اثبات فرضیه اعتقاد امام به حالات نفسانی محض و وجود عنصری با عنوان طمانینه اجتماعی در عرفان امام به عنوان موضوعی نوآورانه در عرفان اسلامی است.

امام خمینی, طمانینه, طمانینه محض, طمانینه اجتماعی, کمال