مهدی عباسی سرمدی - دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه خوارزمی تهران
میلاد مشایخ - دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق خصوصی دانشگاه خوارزمی تهران

اشخاصی که تحت عنوان امین برای نگهداری از مالی که جزء مایملک دیگری است توسط مالک یا نماینده­ یا قائم مقام او انتخاب می­شوند و به واسطه قبول خود به ایجاب صورت گرفته از طرف آنان ملحق می گردند، شرعا و عقلا موظفند، بر سبیل امانت و با در نظر گرفتن احکام شریعت رفتار نمایند، در این میان ممکن است، امین منتخب در مدت اندکی خلاف وصف امانت که بدان مسمی است عمل نموده و رفتاری مبتنی بر تقصیر را در مقام محافظت و نگاهداری از مال امانی، از خود به نمایش بگذارد، لکن محتمل است که چنین فردی متنبه شده و مجددا به حالت اصلی خود یعنی تمسک به رفتار امانی مطلوب بازگردد، حال باید دید این عدولی که از تقصیر از جانب وی صورت گرفته، ید منقلبه او را که از امانی به ضمانی پس از تعدی و تفریط ایجاد شده بود، مجددا به وضعیت امانی بازمی­گرداند یا خیر؟ فقهای عظام در مقام افتا و در راستای پاسخ به این سوال اتفاق نظر واحدی نداشته و در این خصوص بر یک طریق استدلال نمی­نمایند.

امین, تعدی و تفریط, انقلاب ید, ید امانی, ید ضمانی