افشین متقی - عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی تهران
مصیب قره بیگی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه خوارزمی تهران

اانقلاب اسلامی ایران دارای مشخصه­های منحصر به فرد و یگانه­ای در زمانه خود بود؛ زمانه ای که از آن دو قطب ژئوپلیتیکی شرق و غرب با جهان بینی های خاص خود بود و همه جریان­ها در این دو راستا شناسایی و هویت می­یافت. دو قطب جهانی در هنگامه انقلاب اسلامی به رهبری آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی بود و مبادلات و معادلات منطقه­ای و فرامنطقه­ای با ارجاع به یکی از این دو نیروی متخاصم، تعیین می­گشت. اما انقلاب اسلامی ایران، نوعی گریز از این دو جریان سلطه، و بازگشایی قطب «دیگر» بود. این قطب دیگر، بر پایه گفتمان های ویژه­ای شکل گرفته بود که مهم ترین آن، گفتمان ژئوپلیتیک «ضد استعمارگرایی» و «ژئوپلیتیک مقاومت» به­شمار می­رفت. در این مقاله تلاش می شود  بدین پرسش، پاسخی درخور داده شود که انقلاب اسلامی ایران از نظرگاه ژئوپلیتیک دارای چه ویژگی­های گفتمانی بوده است؟ بر این پایه، به­نظر می­رسد تقابل هویتی «معنا- ماده» و «ایدئالیسم- فیزیکالیسم» یکی از مهم ترین عناصر شکل گیری گفتمان ژئوپلیتیکی انقلاب اسلامی است: انقلاب اسلامی ایران دارای مشخصه­های منحصر به فرد و یگانه­ای در زمانه خود بود؛ زمانه ای که از آن دو قطب ژئوپلیتیکی شرق و غرب با جهان بینی های خاص خود بود و همه جریان­ها در این دو راستا شناسایی و هویت می­یافت. دو قطب جهانی در هنگامه انقلاب اسلامی به رهبری آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی بود و مبادلات و معادلات منطقه­ای و فرامنطقه­ای با ارجاع به یکی از این دو نیروی متخاصم، تعیین می­گشت. اما انقلاب اسلامی ایران، نوعی گریز از این دو جریان سلطه، و بازگشایی قطب «دیگر» بود. این قطب دیگر، بر پایه گفتمان های ویژه­ای شکل گرفته بود که مهم ترین آن، گفتمان ژئوپلیتیک «ضد استعمارگرایی» و «ژئوپلیتیک مقاومت» به­شمار می­رفت. در این مقاله تلاش می شود  بدین پرسش، پاسخی درخور داده شود که انقلاب اسلامی ایران از نظرگاه ژئوپلیتیک دارای چه ویژگی­های گفتمانی بوده است؟ بر این پایه، به­نظر می­رسد تقابل هویتی «معنا- ماده» و «ایدئالیسم- فیزیکالیسم» یکی از مهم ترین عناصر شکل گیری گفتمان ژئوپلیتیکی انقلاب اسلامی است

انقلاب اسلامی, گفتمان ژئوپلیتیک, ضد استعمارگرایی, سازه انگاری, ایدئالیسم, فیزیکالیسم