سید حسن خمینی - تولیت موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س) و رئیس هیات امنای پژوهشکده امام خمینی(س) و انقلاب اسلامی

حدیث رفع جنبه امتنانی داشته و بنابر آن نه چیز از امت اسلام در دایره تشریع برداشته شده است و انجام آن مستوجب عقوبت نمی باشد. مسائل مختلف اصولی از جمله معنی اصلی «رفع» در حدیث، و شمول آن نسبت به «شبهات حکمیه و شبهات موضوعیه» و نحوه دلالت آن بر اصل برائت، چگونگی اسناد رفع به فقرات نه گانه حدیث و توابع آن، و همچنین متفرعاتی که در ادامه طرح این مباحث همچون استدلال به حدیث در امور عدمیه و نحوه حکومت حدیث بر ادله احکام، شمول آن نسبت به نسیان جزء و شرط در عبادت، شمول آن نسبت به اسباب و مسببات، و همچنین جریان آن حدیث در شک در مانعیت در عبادات و ... همه از مباحث قابل طرح و بررسی می باشند. در این نوشتار تلاش شده است تا با طرح دیدگاه های بزرگان علم اصول از جمله شیخ انصاری، مرحوم آخوند، مرحوم میرزای نائینی و حضرت امام نحوه دلالت حدیث و همچنین مباحث پیرامونی آن مطرح و بیان شود.

رفع, مالایعلمون, اصل برائت, نسیان, مانعیت